Αρχιτεκτονική με βλέμμα στον τουρισμό: Η ιδέα πίσω από την ελληνική συμμετοχή στη Βενετία

Η εικόνα της μοντέρνας Ελλάδας μέσα από τα τοπία τουρισμού που δημιούργησαν οι Έλληνες αρχιτέκτονες είναι η κεντρική ιδέα με την οποία η χώρα θα συμμετάσχει στη 14η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας.

Το γενικό θέμα της φετινής Μπιενάλε, με τίτλο «Fundamentals» («Τα ουσιώδη»), το οποίο έθεσε ο κεντρικός επιμελητής της διοργάνωσης, ολλανδός αρχιτέκτονας Ρεμ Κούλχαας, έχει να κάνει με την αφομοίωση της νεωτερικότητας - της έννοιας του μοντέρνου - από το 1914 έως τις ημέρες μας.

Σύμφωνα με την ιδέα του Ρεμ Κούλχαας, οι συμμετοχές των χωρών θα πρέπει «να δείξουν τη διαδικασία απώλειας, σβησίματος, κατάργησης των εθνικών αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών προς χάρη της υιοθέτησης μιας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής, ενός και μοναδικού αρχιτεκτονικού λεξιλογίου. Ας μην ασχοληθούμε με την αρχιτεκτονική κατασκευή κι ας μπούμε στην ουσία της. Στα πλακάκια, στους τοίχους, στην οροφή που κάθε αρχιτέκτονας έχει κατασκευάσει, για να εξετάσουμε πώς συνέβη αυτή η αφομοίωση».

Η μοντέρνα αρχιτεκτονική εδραιώθηκε στην Ευρώπη μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, χάρη στο κίνημα του Μπαουχάους, στο έργο των Βάλτερ Γκρόπιους, Μις βαν ντερ Ρόε, Λε Κορμπιζιέ και των ρώσων κονστρουκτιβιστών. Η διεξαγωγή στην Αθήνα το 1933 του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής ήταν ένας από τους λόγους που η ελληνική αρχιτεκτονική συνδέθηκε με τον μοντερνισμό. Ηταν τότε που ο Λε Κορμπιζιέ, κατεξοχήν εκφραστής της νεωτερικότητας στην αρχιτεκτονική, έφθασε στην Αθήνα με πλοίο από τη Μασσαλία.

Ο Λε Κορμπιζιέ εκτίμησε τις αναλογίες λόφων και πεδιάδων, τα παιχνιδίσματα νερού και φωτός στις επιφάνειες των γυμνών κυβόσχημων λευκών όγκων των σπιτιών, ανακαλύπτοντας στο ελληνικό τοπίο του Αιγαίου το αρχέτυπο του μοντερνισμού που διατύπωσε στο κείμενό του το 1943 «Η Χάρτα των Αθηνών». Λίγα χρόνια μετά, οι έλληνες αρχιτέκτονες επηρεασμένοι από το νεωτερικό κίνημα θα επιδοθούν στην ανάπτυξη της τουριστικής αρχιτεκτονικής προβάλλοντας την Ελλάδα ως ιδανικό τόπο παραθερισμού.

Σε αυτήν την πρόσκληση της Μπιενάλε Βενετίας για την αναζήτηση της αρχιτεκτονικής ουσίας η Ελλάδα απαντά μέσα από την εικόνα της τουριστικής της ανάπτυξης. Ιδιαίτερα εκείνης που σημειώθηκε με το αρχιτεκτονικό πρόγραμμα του ΕΟΤ, της κατασκευής των Ξενία και των πλαζ, από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60.

«Ο σύγχρονος μύθος της Ελλάδας πάνω στον οποίο στηρίχθηκε ο τουρισμός της χώρας βασίζεται σε δύο άξονες: στην Ιστορία και στο τοπίο. Από τη μια έχουμε τη σύνδεση της αρχαιότητας με το σήμερα και από την άλλη το αναλλοίωτο ελληνικό τοπίο που λειτουργεί ως όχημα συνέχειας από το παρελθόν έως το παρόν» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο αρχιτέκτονας Γιάννης Αίσωπος, εθνικός επίτροπος της ελληνικής συμμετοχής στα «Fundamentals».

 

Εφη Φαλίδα

Πηγή: tanea.gr

κ