Προμελέτη Ανάπλασης-Διαμόρφωσης του Ανατολικού Τμήματος

     Ως Αρχιτέκτονες και κατοικοι της πολης της Ναυπακτου θέλουμε και είμαστε θετικοί στα έργα που πραγματοποιούνται για να βελτιώσουν το ιστορικό και μή δομημένο περιβάλλον της πόλης μας. Όπως και οι υπόλοιποι συμπολίτες μας, ενημερωθήκαμε την προηγούμενη εβδομάδα για το μεγάλο τεχνικό έργο που αφορά την περιοχή που περικλείεται από τις οδούς Αθηνών, Αρβανίτη, Θεμ. Αθανασιάδη-Νόβα, την πλατεία Πιά και την οδό Ρήγα. Ένα έργο που θα αντικαταστήσει το παλαιό δίκτυο ύδρευσης από αμίαντο και θα υπογειοποιήσει τα υπόλοιπα κοινωφελή δίκτυα, ελευθερώνοντας την επιφάνεια από καλώδια και κολόνες, με πολλαπλά οφέλη στην αισθητική και την ποιότητα στη ζωή και το επάγγελμα των περιοίκων.

     Αναγνωρίζουμε πως για πρώτη φορά ένα τόσο ευρύ και ζωτικό έργο τίθεται από τη δημοτική αρχή για δημόσια διαβούλευση και δεν ξεκινάει η κατασκευή του με ειλημέννες αποφάσεις μέσα σε μία μέρα ,εν αγνοία μας. Το έργο όμως είναι μία μεγάλη επέμβαση σε ένα κομμάτι του αστικού ιστού που παλιότερα είχε να αντιμετωπίσει κυκλοφοριακά προβλήματα.

    

      Οι παλιότεροι θα θυμούνται σίγουρα την οδό Αθηνών κλειστή μαζί με τις πλατείες στο Κεφαλόβρυσο όταν γίνονταν τα Παζάρια τον Οκτώβριο και το χάος που επικρατούσε στην σημερινή οδό Νόβα. Αντίστοιχα όταν ανακατασκευάστηκε η οδός Νόβα πρίν λίγα χρόνια, η οδός Αθηνών για αρκετούς μήνες λειτούργησε σαν διπλής κυκλοφορίας ταλαιπωρώντας κατοίκους, καταστηματα και επισκέπτες.Και αυτά γίνονταν σε μία εποχή που καί οι δύο δρόμοι είχαν το μέγιστο πλάτος και αποτελούσαν τμήματα εθνικής οδού μέσα στην πόλη.

      Είναι λοιπόν θεμελιώδες τέτοιου είδους αναπλάσεις να βασίζονται σε πλήρεις μελέτες από συγκοινωνιολόγους, οι οποίοι θα λάβουν υπ΄’οψιν διάφορους παράγοντες και παραμέτρους. Έχουμε να κάνουμε με δρόμους με σεβαστό όγκο κίνησης οχημάτων, με ανάγκες στάθμευσης για περιοίκους και πελάτες, με ανάγκες χώρων φορτοεκφόρτωσης ελαφρών και βαρέων εμπορευμάτων.Δρόμους που σε κάποια σημεία τα πεζοδρόμια είναι ανεπαρκή και μή προσβάσιμα από πεζούς και ΑΜΕΑ. Άν και τέτοιες κατευθύνσεις δίνονται ιεραρχικά από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης, αυτό δυστυχώς στη Ναύπακτο αποτελεί πάγια έλλειψη τριακονταετίας και αναγκαστικά θα συμβιβαστούμε και θα  βασιστούμε σε συγκοινωνιακές μελέτες.

     Αυτές θα μας δώσουν τα αναγκαία πλάτη για το οδόστρωμα και το εύρος για τα πεζοδρόμια , για πιθανές ζώνες με φυτά και δέντρα στην περιοχή, χώρους για στάθμευση σε αυτές αλλά και θέσεις στάθμευσης σε κοντινή απόσταση που θα αντισταθμίσουν όσες καταργούνται. Και δεν πρέπει να ξεχνούμε οτι με το ξεκίνημα της κατασκευής ο ένας κύρος δρόμος θα πρέπει να σηκώσει το βάρος της κίνησης του δεύτερου που θα ανακατασκευάζεται και για χρονικό διάστημα ,που θα εξαρτάται κυρίως από το συντονισμό των εργολάβων της υπογειοποίησης με όσα αυτό συνεπάγεται. Κυρίως όμως ο ανακατασκευασμένος με τη σειρά του θα κληθεί να αποδείξει άμεσα τις επιλογές σχεδιασμού αμέσως μόλις ο πρώτος γίνει εργοτάξιο.

    Μία μελέτη που έχει ως στόχο τον κάτοικο,τον πεζό, τον ΑΜΕΑ, τον πελάτη , την ποιότητα ζωής και την καλαισθησία της ανατολικής εισόδου της πόλης της Ναυπάκτου έπρεπε να δώσει εξ’αρχής απαντήσεις στα βασικά προβλήματα που αναφέραμε πρίν.Ή τουλάχιστο να δηλώσει εξ’αρχής οτι είναι μία προμελέτη που ορίζει ζώνες και περιοχές επεμβάσεων οι οποίες σε

μελλοντικό χρόνο θα μελετηθούν διεξοδικά ακόμα και ανα οικοδομικό τετράγωνο , λαμβάνοντας υπ’όψιν φορείς, κατοίκους και επαγγελματίες .Μία μελέτη που με την εφαρμογή πραγματικών δεδομένων θα κάνει την περιοχή φιλική προς όλους και θα την απαλλάξει από τα κυκλοφοριακά προβλήματα σε βάθος χρόνου, χρησιμεύοντας σαν προτυπο σε παρόμοιες

επεμβάσεις στα δυτικά ή σε μεμονωμένες συνοικίες.

        Θεωρούμε εσφαλμένη  την εισήγηση της μελέτης κατα την παρουσίασή της στην διαβούλευση ,στην οποία τόνιστηκε πως οι συνιστώσες της επέμβασης αφορούσαν στην απομακρυνση των θέσεων στάθμευσης των οχημάτων, την τοποθέτηση πεζοδρομίων τριων μέτρων στους κύριους εμπορικούς δρόμους. Δέν πειστήκαμε πως με αυτήν, όπως παρουσιάστηκε, θα είχαμε ως όφελος την τόνωση του κυκλοφοριακού, την διευκόλυνση του πεζού και την τόνωση της εμπορικής κίνησης. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο απλό για να το λύσουμε με τρείς μολυβιές ή λίγες πλάκες πεζοδρομίου .

          Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ναυπακτίας έχει αποδείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον και την ανησυχία του για τους δημόσιους χώρους της πόλης μας. Τόσο μέσω τοποθετήσεις του σε θέματα διαβούλευσης που αφορούν τον κανονισμό κοιν/στων χώρων , όσο και σε θέματα- προτάσεις μέσω μελετών για ανάπλαση πλατειών και γενικότερα κοιν/στων χώρων.

 Είναι προφανές ότι για κρίσιμα ζητήματα του είδους ούτε οι πολίτες αλλά ουτε και εμείς οι Αρχιτέκτονες μπορούμε να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα και να δώσουμε την έγκρισή μας ώς επιστημονικός φορέας ακόμα και τυπικά , για επεμβάσεις μεγάλου κόστους που θα καθορίσουν τη μορφή της πόλης για τις επόμενες δεκαετίες αν δεν υπάρξει εξ’ αρχής σωστή και σφαιρική ενημέρωση από τους αρμοδίους.

 

«Μπλόκο» στη δόμηση ιστορικών και μνημειακού χαρακτήρα οικισμών

Με στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από την ανεξέλεγκτη δόμηση, το ΣτΕ ερμηνεύοντας τη νομοθεσία για την πολιτιστική κληρονομιά σε συνδυασμό με το Σύνταγμα (άρθρο 24) έκρινε ότι δεν μπορεί να επιτραπεί η δόμηση σε νέα οικόπεδα, παρά μόνο στα οικόπεδα που ήταν από παλιά κτισμένα.
Το ανώτατο δικαστήριο ακύρωσε οικοδομική άδεια, με την οποία είχε εγκριθεί (από πλευράς υπουργείου Πολιτισμού και αρχαιολογικού νόμου) η ανέγερση εννέα διώροφων κατοικιών σε οικόπεδο στη θέση «Αυλάκι» στον Δήμο Υδρας.
Το δικαστικό «φρένο» στη δόμηση δεν αφορά μόνο την Υδρα (που έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός και παραδοσιακός χώρος εδώ και δεκαετίες), αλλά και πολλούς παρόμοιους οικισμούς διάσπαρτους σε όλη τη χώρα, όπου έχουν προσφύγει διάφοροι πολιτιστικοί, περιβαλλοντικοί σύλλογοι (όπως στην Πάτμο και άλλα νησιά, αλλά και στην ηπειρωτική χώρα) για να αποτρέψουν την περαιτέρω δόμηση.
Η δικαστική απόφαση (έπειτα από παραπομπή σε μείζονα σύνθεση λόγω σπουδαιότητας, αλλά και ευρύτητας των επιπτώσεων) δέχεται ότι δεν επιτρέπεται να κτιστεί αδόμητο οικόπεδο που βρίσκεται σε οικισμό που προστατεύεται, γιατί έχει κηρυχθεί ως μνημειακού – ιστορικού χαρακτήρα.
Με την απόφαση-μπούσουλα για τη δόμηση τέτοιων περιοχών, το Ε’ τμήμα ΣτΕ υπό τον αντιπρόεδρο Κ. Μενουδάκο (εισηγήτρια η σύμβουλος Αικ. Σακελλαροπούλου) έκρινε ότι η ανοικοδόμηση επιτρέπεται σε οικόπεδα όπου υπήρχαν ήδη κτίσματα, όταν η περιοχή κηρύχθηκε ως μνημειακού χαρακτήρα κ.λπ.
Εκρινε επίσης ότι μπορούν να κτιστούν και εκείνα τα οικόπεδα στα οποία θα μπορεί να αποδειχθεί ότι προϋπήρξαν κτίσματα (πριν από τη θέσπιση του προστατευτικού καθεστώτος) οποτεδήποτε στο παρελθόν.
Το εάν πράγματι προϋπήρξαν τέτοια κτίσματα θα αποδεικνύεται με βάση τα συμβόλαια, αυτοψία που θα διενεργούν υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού κ.λπ., το οποίο και θα έχει τη σχετική ευθύνη.
Ανακατασκευή
Αντίστοιχα θα επιτρέπεται -σύμφωνα με το ΣτΕ- και η ανακατασκευή οικοδομήματος παρόμοιου με εκείνο που αποδεικνύεται ότι υπήρχε, αλλά και η αποκατάσταση του σχετικού κτίσματος.
Το δικαστήριο δέχθηκε επίσης ότι ο ν. 3028/02 δεν έχει καταργήσει το προστατευτικό πλαίσιο για τους οικισμούς μνημειακού, ιστορικού κ.λπ. χαρακτήρα κι έτσι δεν είναι δυνατή η ανέγερση νέων οικοδομών σε αδόμητα τμήματα του οικισμού.
Η αντίθετη άποψη -που υποστηρίζουν οι ιδιοκτήτες του οικοπέδου- θα μείωνε την προστασία του οικισμού σαν να ήταν απλά παραδοσιακός, όπου μόνη υποχρέωση είναι οι νέες οικοδομές να εναρμονίζονται προς την ήδη υπάρχουσα φυσιογνωμία.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση του ΚΑΣ και οι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπ. Πολιτισμού επέτρεψαν κατά πλειοψηφία την ανέγερση των εννέα κατοικιών, ενώ η μειοψηφία επεσήμανε τον κίνδυνο καταστροφής του αναγλύφου στον λόφο του Αγ. Αθανασίου που παραμένει από τα λίγα αδόμητα βραχώδη και συντελεί στο φυσικό κάλλος του νησιού.
Το ΣτΕ ακύρωσε την άδεια επισημαίνοντας ότι το υπ. Πολιτισμού δεν απέδειξε ότι το οικόπεδο ήταν κτισμένο από παλιά για να επιτραπεί τώρα η δόμηση.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
πηγή:http://www.eviarchitects.gr/?p=518

Απόψεις περί πλατειών, της ΣΑΝΤΡΑ ΝΟΥΛΑ

Περί πλατειών...

«Οι κάτοικοι  φαίνονται πόσο ευτυχισμένοι είναι από την επισκεψιμότητα τους σε κοινόχρηστους χώρους και πλατείες της Πόλης τους». Bruno  Zevi.

Οι πλατείες αναδεικνύουν μια πόλη περισσότερο από κάθε άλλο στοιχείο του σχεδίου της. Σκεφτείτε λόγου χάριν τις πλατείες των μεσαιωνικών πόλεων της Ιταλίας!

Προσγειωθείτε τώρα... στη Ναύπακτο, όπου δεν εννοούμε να απαλλάξουμε τη πλατεία του λιμανιού από μερικά, έστω, αυτοκίνητα και όπου "βελτιώσαμε" τη Πλατεία Φαρμάκη ...για τα χειρότερα. Για να δούμε τώρα, λοιπόν, τι θα κάνουμε με περίφημη Πλατεία Παπαχαραλάμπους που...πλατεία ακούμε και πλατεία δεν βλέπουμε!

Καταρχήν νομίζω πως πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για το παλιό σχέδιο πόλης του '37, που μας εξασφάλισε και μερικές πλατείες (μεταξύ των οποίων και η πλατεία Παπαχαραλάμπους) , σε αντίθεση με τα νεώτερα σχέδια (βλ. Ψανή    ) στα οποία και να σχεδιάστηκε πλατεία, εξαφανίστηκε κατά την εκδίκαση των ενστάσεων προτού καν δει το φως του τυπογραφείου.

Όμως η πλ. Παπαχαραλάμπους, σήμερα υφίσταται ;

Δυστυχώς με την παρέλευση τόσων ετών χωρίς ουσιαστική πρωτοβουλία … για την απαλλοτρίωση και διαμόρφωση του χώρου, το Ίδρυμα Παπαχαραλάμπους επεδίωξε και κατάφερε  τον αποχαρακτηρισμό του χώρου .
Βρέθηκαν, λοιπόν, πριν από περίπου ένα χρόνο, τα χρήματα για να επανακτήσει η πόλη αυτή τη πλατεία, χάριν στη μεσολάβηση της κας Κάλτσα, Γ.Γ. ΥΠΕΚΑ - εν μέσω κραυγών και αλαλαγμών κάποιων Ναυπακτίων. (Αλήθεια, γιατί είμαστε τόσο μικρόψυχοι!).

Μαθαίνουμε ότι το εν λόγω κονδύλιο είναι δεσμευμένο στο Πράσινο Ταμείο για τη συγκεκριμένη χρήση. Όμως, αυτή τη στιγμή, μας είναι άχρηστο εφόσον "χώρος πλατείας" προς απαλλοτρίωση δεν υπάρχει. Επίσης, έστω και θεωρητικά, εγκυμονεί ο κίνδυνος ο παραπάνω χώρος να οικοδομηθεί.

ΚΥΡΙΕ ΔΗΜΑΡΧΕ φροντίστε να μην χρεωθείτε με την δεύτερη απώλεια της πλατείας. Οι διαδικασίες για την αναγκαία επανέγκριση το αρχικού σχεδίου και την επιβολή της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης είναι χρονοβόρες και έπρεπε να είχαν ξεκινήσει   πολύ νωρίτερα .

Και μια και λέμε για χρήματα, το Κληροδότημα  έχει ερωτηθεί μήπως και προβεί  σε μια σοβαρή έκπτωση, σεβόμενο και  τη βούληση του ευεργέτη ώστε να υπάρξουν χρήματα  για τη διαμόρφωση της πλατείας...για να μην έχουμε άλλη μια αλάνα!

Και ένα τελευταίο. Νομίζω κάτι πρέπει να γίνει με την συνωνυμία των δυο πλατειών "Παπαχαραλάμπους", της μελλοντικής και της άλλης, ξέρετε...της «διαμορφωμένης» με τον υποσταθμό της ΔΕΗ και το φοβερό υπόστεγο. Φαντασία σίγουρα διαθέτουμε...

Η ευκαιρία θα παρουσιαστεί άμεσα στην ανάπλαση  της «διαμορφωμένης»  με την προτεινόμενη μελέτη  του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων , ως πιλοτική εφαρμογή του Κανονισμού περί Κοινοχρήστων Χώρων που πρόκειται  να ψηφισθεί σύντομα από το Δημ. Συμβούλιο. 

Σάντρα  Νούλα

Αρχιτέκτων Πολεοδόμος

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΕΟ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ

ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ

Ο ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων έχει ολοκληρωμένη άποψη για το συγκεκριμένο

θέμα καθώς, μέσω των επιτροπών του, έχει μελετήσει όλες εκείνες τις παραμέτρους που θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη για την σύνταξη του Οικοδομικού Κανονισμού.

Εδώ και χρόνια, με τη διαστρέβλωση των θετικών στοιχείων του ΓΟΚ του ‘85 και τη συνεχιζόμενη καταστροφή των πόλεων, οι αρχιτέκτονες ζητάμε ένα νέο Οικοδομικό Κανονισμό, απλό, σύγχρονο, ξεκάθαρο, που να απελευθερώνει την αρχιτεκτονική δημιουργία και να θέτει το πλαίσιο για τη μακρά και επίπονη ανάκαμψη του αστικού περιβάλλοντος.

Αντ' αυτού, αντιμετωπίζουμε αποσπασματικές θεσμικές αλλαγές και μάλιστα, τους τελευταίους μήνες, είμαστε αντιμέτωποι με μια καταιγίδα νέων νόμων, που αφορούν στην παραγωγή του δομημένου περιβάλλοντος. Οι νόμοι αυτοί είναι ασύνδετοι μεταξύ τους και ελλιπείς, με σειρά θεσμοθέτησης αντίστροφη από την επιστημονικά παραδεκτή (Ν. 3843, 4014, 4030, ……), με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται τα χρόνια προβλήματα δυσλειτουργίας, πολυνομίας και αδιαφάνειας.

Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ, με ανακοίνωσή του (Α.Π.: 45137/2-3-12) διαμαρτυρήθηκε έντονα για το γεγονός ότι το ΥΠΕΚΑ φέρνει προς δημόσια διαβούλευση και ψήφιση ένα νομοσχέδιο, τον Νέο Οικοδομικό

Κανονισμό, που αφορά στο μέλλον της ποιότητας ζωής μέσα από την παραγωγή δομημένου χώρου, δίνοντας χρόνο μόλις 6 ημερών.

Παράλληλα, ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ εκφράζει την ένστασή του στη διαδικασία προετοιμασίας ενός τόσο σημαντικού νομοσχεδίου τονίζοντας ότι, για άλλη μια φορά αγνοήθηκε η δυνατότητα συνδιαμόρφωσης της νομοθεσίας που αφορά στην καθημερινή, αξιοπρεπή άσκηση του επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα με τον κατεξοχήν αρμόδιο για το θέμα αυτό Σύλλογο.

Επίσης αγνοήθηκαν οι μαζικές παρεμβάσεις των μελών μας στη διαβούλευση του Ν. 4030/11 (Νέος Τρόπος Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών)*.

Το θέμα της διατήρησης και της παραγωγής του δομημένου περιβάλλοντος απασχολεί έντονα τους μηχανικούς και ιδιαίτερα τους Αρχιτέκτονες.

Οι ορισμοί και οι αρχές διατήρησης της αυθεντικής κατάστασης και της αειφόρου αξιοποίησης της Ακίνητης Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, από την κλίμακα του κτηρίου και του άμεσου περιβάλλοντός του, μέχρι την κλίμακα του συνόλου, της πόλης και του τοπίου, έχουν κωδικοποιηθεί στους επιστημονικούς Χάρτες, που συμπυκνώνουν την μέχρι σήμερα σχετική εμπειρία του ευρωπαϊκού πολιτιστικού χώρου και στις συμβάσεις για την Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική, Αρχαιολογική και Τοπιακή κληρονομιά. Οι συμβάσεις έχουν μεν κυρωθεί με νόμους

του κράτους, αλλά δεν έχουν επαρκώς ενσωματωθεί στην σχετική εθνική νομοθεσία, όπως επιβάλλεται από το άρθρο 28, παρ.1 του Συντάγματος, για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Το ζητούμενο σήμερα είναι, η ρύθμιση του φυσικού χώρου μέσα από τον έλεγχο των αντιθέσεωνστην κατασκευή του οικιστικού ιστού.

Βασικές αρχές :

1) Ο νέος Οικοδομικός Κανονισμός αποτελεί ένα θεσμικό πλαίσιο, απλό και ξεκάθαρο,

συνδεδεμένο με τον γενικό πολεοδομικό σχεδιασμό, που εξειδικεύεται κατά τόπους, με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περιοχής και με συμμετοχικές διαδικασίες κατά τη διαδικασία θεσμοθέτησης των ειδικών αυτών ρυθμίσεων. Εφαρμόζεται λοιπόν λαμβάνοντας υπόψη το γενικό πλαίσιο Προστασίας του Περιβάλλοντος, φυσικού και ανθρωπογενούς, και την εξυπηρέτηση του κοινωνικού συμφέροντος στο πλαίσιο των αρχών της Αειφορίας.

2) Η πολιτεία μεριμνά κατά προτεραιότητα για τον πολεοδομικό – αστικό σχεδιασμό και κατ’ επέκταση για την αρχιτεκτονική των κτηρίων που κατασκευάζονται. Αρχιτεκτονική που οφείλει να ενσωματώνεται στον αστικό ιστό, με αποφασιστικό κριτήριο τον όγκο που αυτή δημιουργεί στο εκάστοτε φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

3) Ο Οικοδομικός Κανονισμός προωθεί τη μαθηματική μόνο συνάρτηση των επιτρεπόμενων στοιχείων κάλυψης και ύψους από το εύρος των κοινοχρήστων χώρων και τη μορφολογία του εδάφους. Ο χαρακτήρας μιας οικιστικής περιοχής (οικισμού, πολεοδομικής ενότητας, κλπ.) διαμορφώνεται με άλλους, εξειδικευμένους κανονισμούς και πολεοδομικά κίνητρα που

θεσμοθετούνται με βάση την Πολεοδομική Μελέτη και τη Μελέτη Αστικού Σχεδιασμού.

4) Θεσμοθετείται ο επιτρεπόμενος όγκος σαν κυρίαρχο μέγεθος του κτηρίου. Προβλέπεται ησταδιακή κατάργηση του ΣΔ και η υιοθέτηση της Συνολικής Ωφέλιμης δομημένης Επιφάνειας (ΣΩΦΕ) για τις περιπτώσεις όπου χρειάζεται ο αριθμητικός προσδιορισμός του θεωρητικού πληθυσμού ο οποίος προκύπτει από τις πολεοδομικές μελέτες.

Ο «νέος» Οικοδομικός Κανονισμός, όπως παρουσιάστηκε από το ΥΠΕΚΑ, προσέφερε απογοήτευση, τόση, που τα εισαγόμενα με αυτόν θετικά σημεία ή σημειακές βελτιώσεις, να μην έχουν καμία ουσία.

Δηλώνουμε τη ριζική αντίθεσή μας στο νομοσχέδιο διότι:

1. Το Νομοσχέδιο αγνοεί το βασικό του ρόλο, ως πλαίσιο Πολεοδομικών Εφαρμογών και την αναγκαιότητα του υπερκείμενου Χωροταξικού – Πολεοδομικού – Αστικού Σχεδιασμού, με αποτέλεσμα να υιοθετεί οριζόντιες ρυθμίσεις, ασκώντας πολιτική γης επιστημονικά έωλη και πολιτικά διαβλητή (οριζόντιες αυξήσεις δόμησης και πυκνοτήτων σε μεγάλα οικόπεδα). Στην ίδια, αντιεπιστημονική και περιβαλλοντικά επικίνδυνη, κατεύθυνση αφήνει ακάλυπτους σε κοινή χρήση

χωρίς κανένα κριτήριο πολεοδομικής λειτουργίας αυτών.

2. Βασισμένο και επηρεασμένο απόλυτα από τον υφιστάμενο ΓΟΚ, είναι ένα ακόμη

δαιδαλώδες κείμενο με διοικητικές, πολεοδομικές και κτηριοδομικές ρυθμίσεις χωρίς ειρμό και ταξινόμηση. Ζητήματα αστικού σχεδιασμού υποχωρούν και αναδύονται μέσα σε ένα πλήθος

κτιριακών/κτιριοδομικών ρυθμίσεων μόνο και μόνο για να καλύψουν, οριζόντια και

αντιεπιστημονικά, την παντελή έλλειψη προγραμματισμού (πχ. δε νοείται οι παραχωρήσεις σε κοινή χρήση να γίνονται σημειακά, χωρίς υπερκείμενο σχεδιασμό, τα κίνητρά τους να είναι ενιαία για όλες τις περιοχές ή η πολιτική αστικού πρασίνου να αρχίζει και να τελειώνει με το, ίδιο σε όλη τη χώρα, ποσοστό φύτευσης της κάθε ιδιοκτησίας!)

3. Κινείται στην ίδια λογική, πολυπλοκότητας και αδιαφάνειας, με το υπάρχον θεσμικό

καθεστώς, αποθαρρύνοντας την έμπνευση αλλά και την υλοποίηση οποιασδήποτε δημιουργικής αρχιτεκτονικής προσέγγισης, δεν είναι δηλ. ούτε νέος, ούτε αντιγραφειοκρατικός Αναπαράγει τη γραφειοκρατική και τελματωμένη πολεοδομική νομοθεσία, τόσο με τη δομή, όσο και την ουσία του κειμένου. Οδηγεί ήδη, σε δεκάδες ερμηνευτικές εγκυκλίους ή δημιουργεί συνθήκες ανάπτυξης

διαφθοράς (πχ. άρθ.17, παρ.3.α: "..κτίρια δημόσιου ενδιαφέροντος και σημασίας..." !)

4. Ποινικοποιεί το επάγγελμα του αρχιτέκτονα μελετητή και επιβλέποντα, τον πυλώνα δηλαδή του κλάδου της οικοδομής της χώρας, καθώς η απλοποίηση της νομοθεσίας ήταν προαπαιτούμενο  της έκδοσης οικοδομικών αδειών με ευθύνη του μηχανικού.

5. Αδιαφορεί και παραγνωρίζει την υποχρέωση της χώρας μας να προσαρμόσει το εθνικό δίκαιο στις διεθνείς συμβάσεις για την Ακίνητη πολιτιστική και φυσική κληρονομιά, από την κλίμακα του κτηρίου μέχρι την κλίμακα του τοπίου.

6. Παρά τις εξαγγελίες για έναν ΓΟΚ οραματικό, περιβαλλοντικά φιλικό και εύληπτο, το σχέδιο ολισθαίνει στην κανονιστική λογική, περιοριζόμενο μόνο σε διατάξεις ρυθμιστικού χαρακτήρα και στοχευμένου περιεχόμενου. Δεν απελευθερώνει την αρχιτεκτονική πράξη, συνεχίζει να ποσοτικοποιεί τη δόμηση χρησιμοποιώντας το ΣΔ ως κύριο μέγεθος (κατ' ομολογίαν για λόγους φορολογικού / συμβολαιογραφικού χειρισμού), περιορίζει τη δημιουργικότητα και εχθρεύεται τη

συνθετική ελευθερία (πχ. πλήρης απαγόρευση -ούτε με έγκριση από το ΣΑ!- διαμόρφωσης του εδάφους άνω του 1μ.).

7. Προσδίδει αυξημένες εξουσίες στον εκάστοτε υπουργό με αποτέλεσμα, την αδυναμία πραγματικής εφαρμογής του νόμου και, τον ευτελισμό της έννοιας του κανονισμού. Στο νομοσχέδιο προβλέπονται εξαιρέσεις, ερμηνείες και εφαρμοστικές πράξεις "με απόφαση υπουργού" σε 24 σημεία (!!!).

8. Αποτελεί γενική και οριζόντια νομοθετική παρέμβαση που, άμεσα ή έμμεσα οδηγεί σε αύξηση του παραγόμενου κτιριακού όγκου και του συντελεστή δόμησης.

9. Εισάγει και θεσμοθετεί τη λογική της κτηματαγοράς στις πόλεις. Επιβραβεύει, με τρομακτική αύξηση (25%-35%) των συντελεστών δόμησης, την εκμετάλλευση μεγάλων οικοπέδων στα ήδη βεβαρυμμένα αστικά κέντρα των πολύπαθων ελληνικών πόλεων.

10. Στην «προσπάθεια» να ανατρέψει τη φθίνουσα πορεία υποβαθμισμένων περιοχών, προσφέρει δυσανάλογη αύξηση της δόμησης και του ύψους, σε βάρος ήδη διαμορφωμένων περιοχών, γεγονός που αλλοιώνει το αστικό περιβάλλον, την ποιότητα ζωής των κατοίκων και την υπάρχουσα κοινωνική και οικονομική δομή.

11. Προσεγγίζει το μείζον θέμα της δόμησης όχι επιστημονικά, όπως θα όφειλε ως κανονισμός, αλλά από τη σκοπιά της μέγιστης κερδοφορίας πάνω στη γη, με αποκορύφωμα τα "κίνητρα" του άρθρου 10.

12. Αγνοεί τις ιδιαίτερες συνθήκες της Ελληνικής – Μεσογειακής πραγματικότητας

υποβαθμίζοντας τις εγγενείς αξίες που συνθέτουν το πνεύμα του τόπου, στο όνομα άκριτων - οριζόντιων προσαρμογών και «εκσυγχρονισμών». Επιβάλλει δηλαδή άδικο και ανταγωνιστικό περιβάλλον κοινωνικής οργάνωσης εχθρικό με την φυσική και ιστορική κλίμακα του τόπου και τη δομή των σχέσεων της ελληνικής κοινωνίας.

Με βάση όλα τα παραπάνω και τους όρους (λαμβάνοντας υπόψη και την προηγούμενη εμπειρία μας από τη διαβούλευση του 4030/11) – διαθέσιμο χρόνο της διαβούλευσης, δηλώνουμε ότι δεν υπάρχει σκοπιμότητα ούτε δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης με κατ’ άρθρο παρατηρήσεις επί του προτεινόμενου νομοσχεδίου.

Συνεχίζουμε να απαιτούμε την απλοποίηση της πολεοδομικής/κτηριοδομικής νομοθεσίας με ένα πραγματικά νέο Οικοδομικό Κανονισμό συνοπτικό και ξεκάθαρο ως προς το περιεχόμενο και την εφαρμογή του, που να λειτουργεί ως εργαλείο λιτό, ευανάγνωστο, μη επιδεχόμενο πολλαπλών ερμηνειών.

Θεωρούμε ότι θα έπρεπε να εκμεταλλευτούμε ακόμα μια ευκαιρία, που στον καιρό της κρίσης θα ήταν ιδανική για αλλαγή νοοτροπίας και συνηθειών, θα μείωνε τη γραφειοκρατία και θα έβαζε φραγμό στην αυθαιρεσία.

Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ θα υποστηρίξει κάθε ειλικρινή και επιστημονικά τεκμηριωμένη προσπάθεια για την ανάπτυξη και τον προγραμματισμό του αστικού ιστού. Θα υπερασπισθεί το αναφαίρετο δικαίωμα των Αρχιτεκτόνων να συμμετέχουν στην επίλυση των προβλημάτων των πόλεων και των οικισμών της υπαίθρου, δηλαδή στη διαχείριση των ζητημάτων του Ακίνητου πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος.(*)

Θυμίζουμε ότι στην κεντρική παρέμβασή μας στη συγκεκριμένη δημόσια διαβούλευση τον Αύγουστο του 2011, τονίζαμε ότι:

«Σήμερα, η ιστορική συγκυρία της περιβαλλοντικής, κλιματικής και οικονομικής κρίσης επιβάλει την αναζήτηση νέων Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών προτύπων, που να είναι σε θέση να συμβάλλουν στην κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης, μακριά από τη λογική της στείρας μεγέθυνσης και της κατασπατάλησης των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων που διαθέτει η Χώρα.

Είναι επομένως απαραίτητη η υιοθέτηση ενός νέου θεσμικού πλαισίου σε όλα τα επίπεδα του σχεδιασμού, που θα διασφαλίζει την απελευθέρωση της αρχιτεκτονικής έκφρασης και την ισορροπημένη συνέργεια των ειδικοτήτων της οικοδομής και των υποδομών».

«Κεντρική διαπίστωση αποτελεί η αναγκαιότητα υιοθέτησης των αρχών του «Αδιάρρηκτου τρίπτυχου» που προβλέπει:

 1. Την ένταξη – ενσωμάτωση των κατασκευών, μέσω των χωροταξικών και πολεοδομικών εργαλείων, στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και το πολιτιστικό περιβάλλον (φυσικό καιανθρωπογενές), όπως επιβάλλουν οι διεθνείς συνθήκες - συμβάσεις που έχει υπογράψει η χώρα μας και υποχρεούται να τηρεί.

 2. Την θέσπιση ενός νέου Αρχιτεκτονικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΑΟΚ) άμεσα συνδεδεμένου με τις μελέτες πολεοδομικού και αστικού σχεδιασμού και ενός Σύγχρονου Κτηριοδομικού Κανονισμού.

 3. Την θέσπιση ενός ευέλικτου και αντιγραφειοκρατικού Νέου Τρόπου Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών σε συνδυασμό με έναν Αξιόπιστο Έλεγχο των Μελετών Κατασκευών, διαφανή και αμερόληπτο».

«….κάθε κτισμένος χώρος αποτελεί στοιχείο που παραδίδεται στις μελλοντικές γενιές. Η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας αυτής διευρύνει τον ορισμό της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και οδηγεί στην αναγκαιότητα της απλοποίησης των γενικών αρχών που καθορίζουν την αρχιτεκτονική δημιουργία και αφορούν στο σύνολο της χώρας. Είναι αναγκαίο λοιπόν να θεσμοθετηθεί ο νέος απλός και ευέλικτος ΑΟΚ (Αρχιτεκτονικός Οικοδομικός Κανονισμός). Ένας Οικοδομικός Κανονισμός που θα εξειδικεύεται από την κάθε Τοπική Κοινωνία – Εξουσία με βάση

και την επιστημονική προσέγγιση μελετών Αστικού Σχεδιασμού….. Έτσι θα καθιερώνει τον μέγιστο σταθερό όγκο σε κάθε κτήριο, και θα ρυθμίζει την οικιστική ανάπτυξη με σεβασμό στις ισχύουσες

Διεθνείς Συμβάσεις και στο σημερινό και μελλοντικό μας περιβάλλον».