Το χαράτσι, ταφόπλακα για τους μηχανικούς

Πίεση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων να ανατρέψει αναδρομικές αυξήσεις εισφορών κατά 15%-20%

Η πιο μεγάλη ώρα του αγώνα χιλιάδων μηχανικών είναι η σημερινή μέρα (έως την επόμενη) καθώς το διοικητικό συμβούλιο του ΕΤΑΑ συνεδριάζει το μεσημέρι για να επανεξετάσει την απόφαση για την εφαρμογή των υπέρογκων ασφαλιστικών εισφορών που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου προγράμματος τον Ιούλη του 2011.

Αν δεν λάβει διαφορετική απόφαση το ΕΤΑΑ, μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα σταλούν πάνω από 100.000 ειδοποιητήρια σημειώματα με 15-20% αύξηση εισφορών συν τα αναδρομικά λόγω Μεσοπρόθεσμου.

Bουλιάζει ο κλάδος

Όλα αυτά την ίδια ώρα που ο κλάδος βουλιάζει: 27.943 μηχανικοί δεν εξόφλησαν το β’ εξάμηνο του 2012 τις εισφορές τους, ποσοστό 40% των ελεύθερων επαγγελματιών έχουν προβεί σε διακανονισμό με αβεβαιότητα για τη δυνατότητά τους να αντεπεξέλθουν στην επόμενη δόση και 3.778 εταιρείες δεν έχουν πληρώσει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων σε αυτούς μηχανικών. Οι αυξήσεις εξυπηρετούν τα ελλείμματα άλλων ασφαλιστικών φορέων, μια και ο κλάδος των μηχανικών του ΕΤΑΑ είχε πλεόνασμα 385 εκατ. ευρώ το 2011. Ενας νέος μηχανικός κάτω της πενταετίας (κατά πάσα πιθανότητα άνεργος σήμερα) θα κληθεί να πληρώσει εισφορές 1.259 ευρώ το εξάμηνο από 975 που πλήρωνε (284 ευρώ αύξηση)!

Είναι δεδομένο πως το μέτρο θα θέσει εκτός επαγγέλματος και σε απόγνωση δεκάδες χιλιάδες μηχανικούς και θα σημάνει πλέον την κεντρική πολιτική σύγκρουση της κυβέρνησης με έναν ολόκληρο κλάδο. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Τεχνικό Επιμελητήριο καλεί όλους τους μηχανικούς (σωματεία, συλλόγους, πρωτοβουλίες βάσης) σε συγκέντρωση σήμερα το μεσημέρι στις 14.00 έξω από τα γραφεία του ΕΤΑΑ στην οδό Μάρνη.

Εχει σημασία να σημειωθεί πως ύστερα από διαρκή αγώνα επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων τους τελευταίους μήνες η διοικούσα επιτροπή του ΤΕΕ έστω και καθυστερημένα άλλαξε την αρχική φιλομνημονιακή στάση της και δέχτηκε να έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με το ΕΤΑΑ για το θέμα των εισφορών. Εξάλλου, όπως αναφέρεται σε χθεσινή ανακοίνωση του ΤΕΕ, «κατά τους προηγούμενους μήνες το ΤΕΕ προσέφυγε και έχει κατατεθεί αίτηση αναστολής της εφαρμογής της αντισυνταγματικής διάταξης, ενώ τα μέλη της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΕ ερευνώνται από τον εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος για τις κινητοποιήσεις μας, σε σχέση με τις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών, για απιστία σε βαθμό κακουργήματος».





Του Κώστα Ζαφειρόπουλου
Πηγή:http://polytexnikanea.gr/WP3/?p=21232

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΕΕ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΤΣΜΕΔΕ (27-03-2013)

Αθήνα, 26 Μαρτίου 2013

Θέμα: «Αυξήσεις ασφαλιστικών εισφορών και συγκέντρωση διεκδίκησης αναστολής εφαρμογής των αντισυνταγματικών διατάξεων, την Πέμπτη, στις 14:00, στα γραφεία του ΕΤΑΑ, Μάρνη 22»

Συνάδελφοι και Συναδέλφισες,

Επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά ότι η Κυβέρνηση και όσοι στηρίζουν την εφαρμοζόμενη πολιτική κοινωνικής αναλγησίας των τριών τελευταίων χρόνων συνεχίζουν τη στοχοποίηση των εργαζομένων και με μεγαλύτερη ένταση των Μηχανικών και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ). Παρά τις διαπιστώσεις των Υπουργών και των κυβερνητικών Παραγόντων για βούλιαγμα των δραστηριοτήτων μας, παρά τα κροκοδείλια δάκρυα για τους επιστήμονες, και κυρίως τους νέους επιστήμονες, παρά τις εξαγγελίες των τριών τελευταίων Κυβερνήσεων για κάλυψη της ανεργίας μας και ενεργοποίηση του Κλάδου Προνοιακών Παροχών, αντιθέτως εμμένουν στις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών μας, δια της υποχρεωτικής ένταξης ανά τριετία σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία και της συνεχιζόμενης απόδοσης εισφορών υπέρ του Ταμείου Αλληλεγγύης στο οποίο, όμως οι Μηχανικοί δεν μπορούμε να ενταχθούμε.

Έχουμε ενημερώσει, επανειλημμένως και σε όλους τους τόνους, όλους τους αρμόδιους για τη δραματική κατάσταση των Μηχανικών.

Έχουμε κατ' επανάληψη αναδείξει ότι οι Μηχανικοί δεν αντέχουν τις υπάρχουσες ασφαλιστικές εισφορές, πόσο μάλλον τις αυξημένες, άνω του 25%. Αρκεί κανείς να γνωρίζει ότι 27.943 Μηχανικοί δεν εξόφλησαν το β' εξάμηνο του 2012 τις εισφορές τους, ποσοστό 40% των ελεύθερων επαγγελματιών, περίπου 8.000 έχουν προβεί σε διακανονισμό με αβεβαιότητα για τη δυνατότητα τους να ανταπεξέλθουν στην επόμενη δόση και 3.778 εταιρείες, πρόσθετα, δεν έχουν πληρώσει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων σε αυτούς Μηχανικών.

Οι αυξήσεις εξυπηρετούν τα ελλείμματα άλλων Ασφαλιστικών Φορέων, μιας και ο Κλάδος των Μηχανικών του ΕΤΑΑ είχε πλεόνασμα 385 εκ. ευρώ το 2011. Το μέτρο θα θέσει εκτός επαγγέλματος και σε απόγνωση ακόμη περισσότερους, δεκάδες χιλιάδες, Μηχανικούς, από όσους ήδη σήμερα έχουν τεθεί. Καμιά κυβερνητική επιλογή ή σχεδιασμός δεν προβλέπει δράσεις για τους Μηχανικούς και τους επιστήμονες, δεν δίνει ελπίδα, δεν οδηγεί στο ξεπέρασμα της ύφεσης και της κρίσης.

Συνάδελφοι,

Κατά τους προηγούμενους μήνες το ΤΕΕ προσέφυγε και έχει κατατεθεί αίτηση αναστολής της εφαρμογής της αντισυνταγματικής διάταξης, ενώ τα Μέλη της Διοικούσας Επιτροπής (ΔΕ) του ΤΕΕ ερευνώνται από τον Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος για τις κινητοποιήσεις μας, σε σχέση με τις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών, για απιστία σε βαθμό κακουργήματος. Πρόσθετα η ΔΕ του ΤΕΕ και κατ' επέκταση οι Συνάδελφοι που μετέχουν στο ΔΣ του ΕΤΑΑ, έθεσαν το θέμα που θα συζητηθεί στη επόμενη Συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΤΑΑ ώστε:

- να επανέλθει στη Συνεδρίαση του ΔΣ του ΕΤΑΑ, το θέμα της εφαρμογής των παράνομων και αντισυνταγματικών μνημονιακών διατάξεων, περί αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών των Μηχανικών και να απορριφθεί η εφαρμογή τους.

- λόγω της αναμονής απόφασης από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) - προσφυγή και ασφαλιστικά μέτρα - να προχωρήσουν στην αποστολή ειδοποιητηρίων και στον υπολογισμό των διακανονισμών των παλαιών οφειλών των Ασφαλισμένων, σύμφωνα με τις παλαιές εισφορές.

- να παρέχουν πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη χωρίς προϋποθέσεις σε όλους τους Μηχανικούς και τα προστατευόμενα Μέλη τους.

Πρόσθετα η ΔΕ του ΤΕΕ έχει λάβει μια σειρά αποφάσεων και μέτρων, που θα ανακοινωθούν, για την αντιμετώπιση και εναντίωση σε αυτήν την καταφανή αδικία και καλεί τους Συναδέλφους σε συγκέντρωση διεκδίκησης την Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013 στις 14:00 έξω από τα γραφεία του ΕΤΑΑ (Μάρνη 22, Αθήνα).

Η εφαρμογή μιας αντισυνταγματικής διάταξης με εκκρεμή την Απόφαση αναστολής από το ΣτΕ και με τεκμηριωμένη από την Αναλογιστική Μελέτη του ΤΕΕ, τα συμπεράσματα της οποίας έχουν τεθεί σε γνώση όλων των Αρμοδίων, ότι θα οδηγήσει τον Ασφαλιστικό μας Φορέα σε ελλειμματική τροχιά, συνεπάγεται πολιτικές, δεοντολογικές και ποινικές ευθύνες για τους Αρμόδιους, όποιοι κι αν είναι.

Οι πρωτοβουλίες και οι Αποφάσεις του ΤΕΕ απέναντι σε μια άδικη, ανάλγητη και αδιέξοδη κυβερνητική, μνημονιακή πολιτική δεν επαρκούν.

Η στάση της αδρανοποίησης, της ιδιώτευσης, της αποχής, δίνει παράταση σε μια συνεχιζόμενη επιδεινούμενη πολιτική που, ενώ γνωρίζει, αγνοεί προκλητικά τα αδιέξοδα και τα προβλήματά μας.

Η μαζική συμμετοχή όλων μας είναι απαραίτητη.

Συναδελφικά
Χρήστος Σπίρτζης

Νέα υποδειγματα διαγραμμάτων για τη χορήγηση έγκρισης δόμησης

To ΥΠΕΚΑ δημοσίευσε νέα υποδείγματα Τοπογραφικού Διαγράμματος 

εντός και εκτός σχεδίου και Διαγράμματος Δόμησης

 για την χορήγηση έγκρισης δόμησης.

Δείτε το 1205/14-3-2013 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Χ.Α.Π.

Τοπογραφικό διάγραμμα εντός σχεδίου

Περιεχόμενα τοπογραφικού διαγράμματος εντός σχεδίου

Τοπογραφικό διάγραμμα εκτός σχεδίου

Περιεχόμενα τοπογραφικού διαγράμματος εκτός σχεδίου

Διάγραμμα δόμησης

Πηγή:http://michanikos-online.gr/news.php?aID=6664

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ (ΣΑ – Ν. 4030/11) ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ / ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ

Α.Π. 46876 Αθήνα 21 Μαρτίου 2013
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ


Α. ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΑ - ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
Έως ότου αντιμετωπιστούν θεσμικά όλα τα θέματα που αφορούν σε προβλήματα εφαρμογής των διατάξεων των νόμων που αφορούν στα ΣΑ, του νόμου για την έκδοση αδειών (Ν. 4030/11), του νέου οικοδομικού κανονισμού (Ν. 4067/12), του αρχαιολογικού νόμου (Ν. 3028/02) καθώς και της οδηγίας του ΥΠΕΚΑ για τον ΝΟΚ και ανάγονται στις διαδικασίες εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων καθώς και στην αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων, διευκρινίζονται, για το ενιαίο της αντιμετώπισης των θεμάτων και των διαδικασιών, τα παρακάτω:
1. Τα ΣΑ είναι ανεξάρτητα γνωμοδοτικά όργανα που συγκροτούνται με απόφαση του γενικού γραμματέα της αποκεντρωμένης διοίκησης.
2. Τα ΣΑ είναι νέα όργανα και δεν υποκαθιστούν ή αντικαθιστούν τις ΕΠΑΕ που υποχρεωτικά καταργούνται με τη συγκρότηση των ΣΑ.
3. Τα ΣΑ γνωμοδοτούν στα πλαίσια του Ν. 4030/11 ως προς τις αρχιτεκτονικές μελέτες. Οι αρμοδιότητές τους καθορίζονται ρητά στον Ν. 4030/11 και Ν. 4067/12.
4. Οι προς γνωμοδότηση μελέτες, με ευθύνη του μελετητή, υποβάλλονται σε επίπεδο οριστικής μελέτης με αναλυτική αιτιολογική έκθεση τεκμηρίωσης – επεξήγησης της αρχιτεκτονικής άποψης που έχει επιλεγεί. (Μελέτες οι οποίες δεν έχουν την πληρότητα του οριστικού σταδίου μπορούν, κατά την κρίση του Συμβουλίου, να εξετάζονται όχι όμως να λαμβάνουν γνωμοδότηση).
5. Η γνωμοδότηση είναι Θετική ή Αρνητική ως προς τη μελέτη και δεν αποτελεί έγκριση. Προς τούτο προτείνεται ο επισυναπτόμενος τύπος σφραγίδας.
6. Τα ΣΑ δεν ελέγχουν τη συμμόρφωση με κανονισμούς (πυρασφάλεια, προσβασιμότητα κλπ), προδιαγραφές (ειδικών κτηρίων κλπ), εγκρίσεις (ΥΠΟΤ, δασαρχείου κλπ), δεν γνωμοδοτούν και δεν προσυπογράφουν το Διάγραμμα Δόμησης (το λαμβάνουν υπ' όψιν στις περιπτώσεις του αρ.10 του ΝΟΚ και το αναφέρουν στο πρακτικό).
7. Τα ΣΑ δεν ελέγχουν το τοπογραφικό διάγραμμα, ούτε το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Το τοπογραφικό διάγραμμα το συμβουλεύονται ως προς τη χωροθέτηση των κατασκευών όπως διευκρινίζεται με την επισυναπτόμενη σφραγίδα.
8. Τα ΣΑ δεν αρνούνται τη γνωμοδότησή τους σε περιπτώσεις που, με βάση τα χαρακτηριστικά του έργου, πιθανόν δεν έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες ανάθεσης. Όταν διαπιστώσουν τέτοιες περιπτώσεις, όπως η απαίτηση για τη διεξαγωγή αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, ο πρόεδρος ή τα μέλη οφείλουν να ενημερώσουν το φορέα και το ΣΑΔΑΣ.
9. Το θέμα στο ΣΑ εισάγεται με ευθύνη περιγραφής και πρωτοβουλία του μελετητή και όχι της ΥΔΟΜ πλην της περιπτώσεως της παρ. 1β του αρ. 21 του Ν. 4030/11.

10. Για τις περιπτώσεις που από τους όρους δόμησης απαιτείτο έγκριση ΕΠΑΕ, μετά την κατάργησή τους η έγκριση αυτή δεν είναι απαραίτητη και σε κάθε περίπτωση δεν υποκαθίσταται από τη γνωμοδότηση του ΣΑ, εκτός αν έχει οριστεί διαφορετικά.
11. Στην εκτός σχεδίου δόμηση τα ΣΑ δεν έχουν αρμοδιότητα να εγκρίνουν διάσπαση όγκων εκτός αν άλλως ορίζεται από ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις (ειδικά διατάγματα). Σημειώνεται όμως ότι - επειδή τα ΣΑ δεν εγκρίνουν αλλά γνωμοδοτούν - εφόσον υποβληθεί μελέτη με διασπασμένους όγκους σε εκτός σχεδίου περιοχή αυτή μπορεί να λαμβάνει γνωμοδότηση.
12.Η διαμόρφωση εδάφους για την οποία τα ΣΑ έχουν αρμοδιότητα γνωμοδότησης περιγράφεται ακριβώς στο άρθρο 15 παρ 4 του Ν. 4067. Με την απόφαση ερμηνείας του ΝΟΚ όμως δίδεται η δυνατότητα έγκρισης διαμορφώσεων πέραν αυτού. Επομένως είναι στην κρίση των μελών του ΣΑ να γνωμοδοτούν σύμφωνα με το Ν. 4067 ή την πρόσφατη τεχνική οδηγία.
13. Για την εξέταση μιας μελέτης από τα ΣΑ, υποβάλλεται τυποποιημένη αίτηση στην οποία, πέραν των άλλων στοιχείων, συμπληρώνονται στοιχεία επικοινωνίας του μελετητή και του εργοδότη ώστε αυτοί να ενημερώνονται για την ημερομηνία εξέτασης του θέματός τους. Στην αίτηση θα αναγράφονται σε ειδικό πλαίσιο, ως υπόμνημα προς τον αιτούντα, τα βασικά σημεία που διέπουν το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΣΑ ώστε ο πολίτης να γνωρίζει το ρόλο τους, τις προδιαγραφές λειτουργίας τους και τις απαιτήσεις του από αυτά.
14. Πριν από την κατάρτιση του καταλόγου των προς εξέταση θεμάτων, ο γραμματέας θα ασκεί έλεγχο για το κατά πόσον οι υποβαλλόμενες μελέτες πληρούν τις προδιαγραφές ως προς το ισχύον νομικό πλαίσιο για τα επαγγελματικά δικαιώματα και το δικαίωμα υπογραφής αρχιτεκτονικών μελετών.
15. Ο εξεταζόμενος φάκελος πρέπει να περιέχει:
α. αρχιτεκτονικά σχέδια με σαφή απεικόνιση (αντίστοιχη της κλίμακας) των δομικών και μη στοιχείων του έργου (κουφώματα, πέργκολες, κιγκλιδώματα, καμινάδες, υδρορροές κλπ),
β. την Αιτιολογική Έκθεση, όπου αναφέρονται αναλυτικά οι λόγοι εισαγωγής στο ΣΑ και αναλύεται η αρχιτεκτονική πρόταση και οι αρχές της σύνθεσής της, ώστε να διαπιστώνεται η συνέπειά της σε σχέση με την προτεινόμενη λύση,
γ. τα απαραίτητα στοιχεία για την κατανόηση από το συμβούλιο του άμεσου περιβάλλοντος του έργου χώρου (φωτογραφίες, χάρτες κλπ),
δ. σε περιπτώσεις κατεδαφίσεων, προσθηκών και επισκευών, τη φωτογραφική τεκμηρίωση ενώ τo Συμβούλιο μπορεί να ζητήσει και σχέδια αποτύπωσης εφόσον κριθούν απαραίτητα για τη διατύπωση ορθής γνώμης.
Τέλος, οποιοδήποτε στοιχείο κρίνει ο μελετητής ότι θα βοηθήσει προς την καλύτερη κατανόηση του αντικειμένου.
16.Οι αποφάσεις (γνωμοδοτήσεις) των ΣΑ, θετικές ή αρνητικές, θα καταγράφονται σε τυποποιημένο έγγραφο στο οποίο θα επισυνάπτεται υποχρεωτικά το πρακτικό με τις απόψεις όλων των μελών, θα αποστέλλεται στον αιτούντα και θα κοινοποιείται στον οικείο Σύλλογο Αρχιτεκτόνων ως ιστορικό επιστημονικό στοιχείο. Τα ΣΑ τηρούν τυποποιημένο στατιστικό δελτίο για κάθε συνεδρίαση ώστε να δύναται να ενημερώνεται ένα διαρκές παρατηρητήριο της αρχιτεκτονικής δραστηριότητας.
17. Με δεδομένο τον ρόλο των ΣΑ ως πεδίων συνεχούς εκπαίδευσης και διαλόγου για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική, οι συνεδριάσεις τους, πέραν των ενδιαφερομένων μελετητών είναι ελεύθερες και σε παρατηρητές αρχιτέκτονες, απεσταλμένους από τους συλλογικούς φορείς των αρχιτεκτόνων.
18. Οι μελέτες (και συγκεκριμένα, όσα στοιχεία των μελετών σφραγίζονται) υποβάλλονται στο ΣΑ εις ΤΡΙΠΛΟΥΝ. Η μία σειρά παραμένει στο αρχείο του ΣΑ.

Β. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΑ
1. Ο ρόλος των ΣΑ εδραιώνεται επιστημονικά στον Χάρτη των Αθηνών (1931), τον Χάρτη της Βενετίας (1964) και τη Διακήρυξη του Άμστερνταμ (1975). Οι αποφάσεις των ΣΑ γενικά και ειδικά οφείλουν να σέβονται τις διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις που έχει υπογράψει και υποχρεούται να τηρεί η χώρα μας και συγκεκριμένα,
τη Σύμβαση για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης (Γρανάδα 1985), όπως κυρώθηκε με το Ν. 2039, ΦΕΚ 61/Α/92,
τη Σύμβαση της UNESCO για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (Παρίσι 1972) όπως κυρώθηκε με το Ν. 1126, ΦΕΚ 32/Α/1981 και
την Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου (Φλωρεντία 2000) όπως κυρώθηκε με το Ν. 3827, ΦΕΚ 30/Α/2010.
Κατ’ εφαρμογή των παραπάνω, τα ΣΑ αναλαμβάνουν την υποχρέωση της προστασίας του τοπίου, της ένταξης και ενσωμάτωσης των κατασκευών στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και το πολιτιστικό περιβάλλον λαμβάνοντας υπόψη τους παρακάτω ορισμούς:
1. Το τοπίο διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο δημοσίου συμφέροντος από άποψη πολιτισμική, οικολογική, περιβαλλοντική και κοινωνική, συμβάλλει στη διαμόρφωση της τοπικής κουλτούρας, αποτελεί ένα βασικό συστατικό στοιχείο της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, συνεισφέρει στην ανθρώπινη ευημερία, είναι ένα σημαντικό μέρος της ποιότητας ζωής των ανθρώπων, σε αστικές περιοχές και στην ύπαιθρο, σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπως και σε περιοχές υψηλής ποιότητας, σε περιοχές αναγνωρισμένες ως εξαιρετικού φυσικού κάλλους, όπως και σε περιοχές χωρίς θεσμοθετημένη προστασία (Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου, Φλωρεντία 2000. Προοίμιο).
2. Η αρχιτεκτονική δημιουργία, η ποιότητα των κατασκευών, η αρμονική ένταξή τους στο περιβάλλον, ο σεβασμός των φυσικών και αστικών τοπίων, καθώς και της κοινής και ιδιωτικής κληρονομιάς αποτελούν δημόσιο συμφέρον (παρ. 27 του προοιμίου της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005).
2. Στο παραπάνω πνεύμα, τα μέλη των ΣΑ οφείλουν να υπερασπίζονται την ελεύθερη προσωπική αρχιτεκτονική δημιουργία και να αποτρέπουν την υποστολή του επιστημονικού λόγου σε επιταγές αντίθετες με την επιστημονική συνείδηση - όπως μορφολογικούς κανόνες, τυποποίηση και εμπορευματοποίηση της δόμησης κλπ - όπως άλλωστε προβλέπεται στην παρ. ε του άρθρου 21 του Ν. 4030, την οποία τα μέλη των ΣΑ οφείλουν να ερμηνεύουν ως δίοδο απελευθέρωσης και όχι ποινικοποίησης της σύγχρονης αρχιτεκτονικής πράξης.
3. Τα ΣΑ γνωμοδοτούν με βάση την αρχιτεκτονική άποψη και λύση που επέλεξε ο μελετητής. Η όποια κριτική ασκείται δεν θα αφορά την εξεύρεση «βέλτιστων» λύσεων αλλά την πληρότητα και τη συνέπεια της μελέτης ως προς την αρχιτεκτονική άποψη που επιλέγεται σε σχέση με τη λειτουργία και την ένταξη στο ευρύτερο περιβάλλον με στόχους:
• την εξασφάλιση των καλύτερων δυνατών όρων διαβίωσης των χρηστών, • την προστασία του περιβάλλοντος,
• την ενσωμάτωση της πρότασης στα υπερκείμενα επίπεδα σχεδιασμού, όπως μελέτες αστικού σχεδιασμού με προδιαγραφές ογκοπλασίας, ηλιασμού, θέας, οργάνωσης ακαλύπτων χώρων, χειρισμού φυτειών, σχέσεων με τους κοινόχρηστους χώρους κλπ,
• τη διασφάλιση της αυθεντικότητας τόσο των υπαρχόντων όσο και των νεοανεγειρόμενων κτιρίων με βάση τις αρχές ότι η αρχιτεκτονική του σήμερα αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά του αύριο (Διακήρυξη του Άμστερνταμ, 1987) και ότι αρχαιολογικό ενδιαφέρον και έλεγχος τεκμηριώνεται μόνον στις περιπτώσεις αρχαιολογικής έρευνας και ανασκαφής,
•τον αποκλεισμό ψευδεπίγραφων απομιμήσεων, για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος από την παραχάραξη της ιστορίας και
• τον αποκλεισμό επιστημονικά απαράδεκτων προτάσεων, που υποβαθμίζουν το τοπίο και δυσφημούν την αρχιτεκτονική.
4. Τα ΣΑ δεν ασκούν αρχιτεκτονική ούτε μπορούν να υποκαταστήσουν την έλλειψη μιας κεντρικής ιδέας στην αρχιτεκτονική σύνθεση. Επομένως, δεν επιτρέπεται τα μέλη των ΣΑ να διορθώνουν τις μελέτες στα σχέδια των μελετητών ούτε να κάνουν μονοσήμαντες υποδείξεις που θα κατευθύνουν τη διόρθωση της υπό έλεγχο μελέτης. Αντίστοιχα και οι μελετητές δεν νοείται να απαιτούν από τα μέλη του συμβουλίου βελτιώσεις και υποδείξεις.
5. Δεν επιτρέπεται στα ΣΑ να αναβάλλουν μονομερώς τη λήψη απόφασης για να συμμορφωθεί μια μελέτη με τις υποδείξεις. Σε περίπτωση που τα μέλη των ΣΑ εκτιμούν ότι μια μελέτη επιδέχεται συγκεκριμένες επιμέρους ενέργειες ώστε να διατυπώσει πληρέστερα την άποψη του μελετητή χωρίς να είναι στην ουσία της επιστημονικά απαράδεκτη, μπορούν να τις προτείνουν στον παρευρισκόμενο μελετητή στα πλαίσια ενός επιστημονικού διαλόγου μεταξύ αρχιτεκτόνων, αφού πρώτα τον έχουν ενημερώσει προφορικά ότι η πρότασή του έχει ήδη γίνει δεκτή από το Συμβούλιο. Με τον τρόπο αυτό ο διάλογος θα είναι ειλικρινής και δεν θα διεξάγεται υπό την πίεση επαγγελματικού άγχους για τη διεκπεραίωση. Είναι αρμοδιότητα του μελετητή, αν οι παρατηρήσεις γίνουν αποδεκτές, να ζητήσει αναβολή της γνωμοδότησης προκειμένου να επέμβει και να τροποποιήσει την εργασία του ώστε να προσκομίσει προς υπογραφή την τελική μελέτη.
6. Στην περίπτωση που το συμβούλιο έχει τεκμηριωμένους λόγους να μη γνωμοδοτήσει θετικά και δεν παρίσταται ο μελετητής, θα πρέπει να αναβάλλεται η λήψη οριστικής απόφασης για την επόμενη συνεδρίαση, με πρόσκληση του μελετητή ώστε να παρευρεθεί για να του δοθεί η δυνατότητα να παρουσιάσει την άποψη στην οποία στηρίχθηκε η σύνταξη της μελέτης.
7. Τυχόν απορριπτική απόφαση του ΣΑ πρέπει να αιτιολογείται με σαφήνεια και να αναγράφεται στα πρακτικά η άποψη εκάστου μέλους.
8. Οι αρχιτέκτονες-μέλη των ΣΑ:
•δεν αναλαμβάνουν ευθύνη ερμηνείας της σχετικής νομοθεσίας αλλά εξετάζουν με
κριτήρια αμιγώς αρχιτεκτονικά, πάντα κατ’ οικονομίαν και με διάκριση
ουσιώδους/επουσιώδους,
• λειτουργούν ως τοποτηρητές για την αντικειμενική εξέταση, την εν γένει λειτουργία του
συμβουλίου, την αποφυγή παρεμβάσεων από εξωγενείς παράγοντες, την εισαγωγή των θεμάτων στην ΗΔ κατά σειρά πρωτοκόλλου και την τήρηση των πρακτικών,
• αναφέρουν πιθανά προβλήματα αλλά και τις εκτιμήσεις, τις προτάσεις και τις ενστάσεις τους σε κάθε αρμόδιο φορέα, όπως η αρμόδια επιτροπή του ΣΑΔΑΣ–ΠΕΑ,
• αναλαμβάνουν να ενημερώσουν τους αρχιτέκτονες όσων μελετών κρίνονται αξιόλογες ώστε αυτοί να τις προωθήσουν στον οικείο Σύλλογο Αρχιτεκτόνων.
Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ οφείλει, γενικά και ειδικά να προστατεύει τα μέλη των ΣΑ όταν η επιστημονική τους συνείδηση δεν τους επιτρέπει να συναινούν σε αποφάσεις που υπαγορεύονται από την ισχύ αντιεπιστημονικών νομοθετημάτων, διοικητικών πράξεων και αποφάσεων.
9. Τα μέλη των ΣΑ που ορίζονται από τη διοίκηση (παρ. 1.α,β, άρθ. 22, Ν. 4030) και για τα οποία δεν προβλέπονται προϋποθέσεις προσόντων, είναι δεοντολογικά και ουσιαστικά απαραίτητο να κατέχουν αποδεδειγμένη προσωπική εμπειρία και διακρίσεις στην εκπόνηση μελετών ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη στοιχειώδη δυνατότητα κατανόησης του πλέγματος των παραγόντων που συνδιαμορφώνουν μια αρχιτεκτονική πρόταση. Τα μέλη των ΣΑ που διορίζονται με την παρ. 1.β του άρθ. 22 του Ν. 4030 δε νοείται να συμμετέχουν σε άλλα συλλογικά γνωμοδοτικά όργανα (ΚΑΣ, Τοπικά Συμβούλια κλπ) που γνωμοδοτούν για τις ίδιες περιοχές, ούτε να λειτουργούν ως εκπρόσωποι άλλων φορέων. Γνωμοδοτούν ως αυτόνομοι αρχιτέκτονες με προσωπική επιστημονική θέση και άποψη.
10. Η τελική απόφαση του συμβουλίου οφείλει να είναι αιτιολογημένη και να τηρείται στα πρακτικά και, ανεξάρτητα από την παρ. 2 του άρθρου 25 του Ν. 4030, θα ανακοινώνεται άμεσα προφορικά στον ενδιαφερόμενο.

H ιστορία της μοναδικής γέφυρας του Μόρνου

Πηγη:Ε Μ Π Ρ Ο Σ Ναύπακτος - Ανεξάρτητη Εβδομαδιαία Εφημερίδα Αιτωλ/νίας & Φωκίδας | EMPROSNEWS |

Αν ρωτήσεις τους παλιότερους για την καθημερινή ζωή στα χρόνια πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο δυο λέξεις βγαίνουν αυθόρμητα και με τη μεγαλύτερη συχνότητα: «φτώχεια» και «τυραννία».
Πολλή δουλειά, πενιχρές σοδειές, αδυναμία πώλησης έστω και των λιγοστών προϊόντων, έλλειψη σε φάρμακα και γιατρούς, για να τελειώσει κανείς Γυμνάσιο έπρεπε να πηγαίνει στη Ναύπακτο, απουσία δρόμων και μεταφορικών μέσων.
Η περιοχή μας πάντα ήταν -και συνεχίζει να είναι - σε τελευταία προτεραιότητα σε ότι αφορά έργα υποδομής. Όταν σχεδιάστηκε ο σιδηρόδρομος τη δεκαετία του 1880, φτιάχτηκαν γραμμές σε όλη την Πελοπόννησο, η γραμμή Αθήνας-Λειβαδιάς-Μπράλλου- Λαμίας και η γραμμή Μεσολογγίου-Αγρινίου. Αν κοιτάξει κανείς το χάρτη της Ελλάδας εκείνη την εποχή διαπιστώνει ότι η μόνη περιοχή που έμεινε εκτός σχεδιασμού είναι η περιοχή Δωρίδας- Ναυπακτίας. Το Ευπάλιο απέκτησε οδική σύνδεση με την υπόλοιπη χώρα μόλις στα τέλη της δεκαετίας του '30 με την ολοκλήρωση της εθνικής οδού Αθηνών-Λιδωρικίου-Ιωαννίνων. Πριν την εμφάνιση του αυτοκινήτου οι μετακινήσεις στην περιοχή μας γίνονταν από στεριάς με υποζύγια πάνω σε ένα πρωτόγονο «οδικό» δίκτυο, που παρέμεινε σχεδόν απαράλλακτο από τα χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας, και από τη θάλασσα με πλοία. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η οδική σύνδεση των παραλιακών χωριών της Δωρίδας πραγματοποιήθηκε μόλις το 1973(!) με την ολοκλήρωση της Εθνικής οδού Ναυπάκτου-Ιτέας. Μέχρι τότε για να πάει κανείς από το Ευπάλιο στην Ερατεινή ή το Γαλαξίδι έπρεπε να πάει οδικώς μέσω Λιδορικίου ή από θαλάσσης με καΐκι. Τα παραλιακά χωριά είχαν σύνδεση με την απέναντι ακτή της Πελοποννήσου. Το Μοναστηράκι ήταν το βασικό λιμάνι-διαμετακομιστικό κέντρο της περιοχής. Εμπορεύματα μεταφέρονταν από και προς την απέναντι ακτή του Ψαθόπυργου. Στη συνέχεια με υποζύγια μεταφέρονταν στα χωριά της ορεινής Δωρίδας. Αντίστοιχες εμπορικές συναλλαγές γίνονταν και από το λιμάνι της Ναυπάκτου με Ψαθόπυργο και Πάτρα. Τα χωριά από Σεργούλα, Γλύφα και πιο πέρα είχαν περισσότερες επαφές με το Αίγιο. Βέβαια μιλάμε για μεταφορά στοιχειωδών πρώτων ειδών διατροφής και διαβίωσης διότι το χρήμα που κυκλοφορούσε ήταν ελάχιστο.
Πενιχρά ήταν τα μέσα μεταφοράς. Η συντήρηση των υποζυγίων ήταν μια ακριβή υπόθεση και πολλά νοικοκυριά δεν είχαν τη δυνατότητα αυτή. Ετσι οι περισσότερες μετακινήσεις γίνονταν με τα πόδια και οι άνθρωποι αναλάμβαναν και το ρόλο του υποζυγίου. Είναι αδιανόητο σήμερα να φανταστεί κανείς ανθρώπους φορτωμένους με τσουβάλια και καλάθια να κάνουν διαδρομές πέντε, έξι και παραπάνω ωρών στα κακοτράχαλα μονοπάτια που οδηγούσαν στη Ναύπακτο ή το Μοναστηράκι. Αλλά και τα πλοιάρια ήταν αξιοθρήνητα.
Οι μετακινήσεις στο εσωτερικό της Δωρίδας ήταν πολύ δύσκολες λόγω του ορεινού του εδάφους αλλά και λόγω των ποταμών που ειδικά τους χειμερινούς μήνες αποτελούσαν αδιαπέραστα εμπόδια. Το μεγαλύτερο από αυτά ήταν ο Μόρνος.

Οι μαθητές
Η γέφυρα του Μόρνου παραδόθηκε στην κυκλοφορία το καλοκαίρι του 1938. Μέχρι τότε η διάβαση του ποταμού ήταν δύσκολη. Με τις τεράστιες ποσότητες νερού που κατέβαζε (κατεβασιές) από τους ορεινούς όγκους των Βαρδουσίων, της Γκιώνας και του Τρικόρφου, ήταν εντελώς αδιαπέραστος για μεγάλα διαστήματα του χρόνου, ειδικά τους χειμερινούς μήνες αλλά και την άνοιξη που έλιωναν τα χιόνια. Τον δε υπόλοιπο χρόνο η διάβαση γινόταν με μεγάλες δυσκολίες, επειδή ο Μόρνος πάντα είχε νερό. Οι επιπτώσεις στην οικονομική ζωή των πεδινών χωριών της Δωρίδας ήταν καταλυτικές. Ο Μόρνος ήταν ένα τείχος που εμπόδιζε την ανάπτυξη της περιοχής. Η μεταφορά των εμπορευμάτων γινόταν δύσκολα. Οι μαθητές που τέλειωναν το ημιγυμνάσιο στο Ευπάλιο έπρεπε για να πάρουν το απολυτήριο του Γυμνασίου να σπουδάσουν στη Ναύπακτο. Η δαπάνη ήταν απαγορευτική για τις περισσότερες οικογένειες. Οι μαθητές έπρεπε να ενοικιάζουν σπίτι στη Ναύπακτο.
Ο Ευπαλιώτης ιατρός Γιάννης Τριανταφύλλου, έχοντας ο ίδιος σχετικά βιώματα, σε βιβλίο του γράφει για τη διαδρομή Ευπάλιο- Ναύπακτο: «Αυτό το «δέκα χιλιόμετρα μακριά» από το χωριό μας, με τα σημερινά δεδομένα μοιάζει λίγο με αστείο. Τότε, όμως, δεν υπήρχαν δρόμοι, συγκοινωνία. Στη Ναύπακτο πηγαίναμε ή με τα πόδια ή με τα άλογα. Κι ανάμεσα στο χωριό μας (σε όλα τα χωριά της Δωρίδας) και στη Ναύπακτο υπήρχε ένα φοβερό εμπόδιο. Ο ποταμός Μόρνος, χωρίς γέφυρα τότε. Τους χειμωνιάτικους μήνες ο Μόρνος με τις κατεβασιές του ήταν αδιάβατος. Ηταν αδύνατο και πολύ επικίνδυνο να τον περάσουμε. Μόνο πολύ τολμηροί που είχαν δυνατά άλογα, το αποφάσιζαν. Οι άλλοι και κυρίως οι μανάδες, που είχαν παιδιά στο Γυμνάσιο στη Ναύπακτο περίμεναν μέρες ή και βδομάδες κάποτε, να λιγοστέψουν τα νερά, για να μπορέσουν «να διαβούν αντίπερα» και να πάνε να δούνε τα παιδιά τους στη Ναύπακτο. Και να τους πάνε από τα χωριά το καλάθι ή το σακούλι με τα τρόφιμα και τα πλυμένα ρουχαλάκια τους... Συχνά, μερικές μανάδες, όταν αργούσαν πολύ να λιγοστέψουν τα νερά του Μόρνου, αποφάσιζαν και πήγαιναν στη Ναύπακτο με τα πόδια και φορτωμένες από «Κεφαλογιόφυρο», ένα παλιό πέτρινο γεφύρι, πολύ μακριά από το χωριό μας. Κι ας χρειαζόταν να περπατάνε δέκα ώρες για να φτάσουν στη Ναύπακτο, που ήταν μόνο δέκα χιλιόμετρα μακριά από το χωριό μας» (Γ. Τριανταφύλλου, " Στον αδερφό μου Νίκο Τριανταφύλλου", σ. 15).
Τώρα τι σημαίνει για κάποιον, και πολλές φορές για γυναίκα, φορτωμένη με καλάθια ή σακούλια,να ξεκινήσει από το Ευπάλιο με κατεύθυνση το Τρίκορφο, να προχωρήσει στο ύψος της Καρυάς, να κατέβει το καρυώτικο ρέμα, να περάσει το Κεφαλογιόφυρο, να περάσει στη Ναυπακτία κάτω από το χωριό Καταφύγιο και στη συνέχεια να φτάσει στη Δάφνη και από κει στη Ναύπακτο ; σύνολο 9-10 ώρες ανηφόρα- κατηφόρα συν το βάρος!!! Ο Σπύρος Πριόβολος θυμάται ότι ο πατέρας του, ο παπα-Βασίλης, έκανε αυτή τη διαδρομή έχοντας στην αγκαλιά του την μικρή του κόρη Κατίνα, διότι έπρεπε να επισκεφθεί γιατρό και το ποτάμι είχε κατεβασιά!
Ο Τάκης Αναγνωστόπουλος θυμάται: «η Ναύπακτος είχε κίνηση διότι εξυπηρετούσε δύο επαρχίες (Δωρίδας και Ναυπακτίας), ήταν εμπορικό κέντρο. Επιπλέον είχε Γυμνάσιο κι απ' όλα τα χωριά εκεί πήγαιναν τα παιδιά. Ελάχιστα πήγαιναν στην Πάτρα, όσα είχαν συγγενείς. Την ίδια εποχή είχε ανάπτυξη και το Ευπάλιο- που είχε και αρκετά μαγαζιά- γιατί κατεβαίνανε από τα γύρω χωριά με τα ζώα τους στο Ευπάλιο. Ψώνιζαν, φόρτωναν τα ζώα και γύριζαν στα χωριά τους. Εμείς ως μαθητές περνάγαμε τη γέφυρα για να πάμε στο Γυμνάσιο στη Ναύπακτο. Η διαδρομή Ευπάλιο- Ναύπακτος με τα πόδια ήταν περίπου δύο ώρες και δεν την κάναμε εύκολα. Από το Ευπάλιο δίναμε όσοι ήμασταν παρέα μου (Πάνος Αλεξανδρής, Θανάσης Αλεξανδρής, Κώστας Ζέρβας, Νίκος Καλαμάκης κ.ά) ραντεβού στην Αγζιά και παίρναμε το δρόμο πειράζοντας ο ένας τον άλλο και αστειευόμενοι.... Παιδιά ήμασταν. Ορισμένοι δε, βγάζανε και τα παπούτσια, δένανε τα κορδόνια μεταξύ τους και τα κρεμάγανε στον ώμο. Από τη μια μεριά κρεμόταν το ψωμοσάκκουλο κι από την άλλη τα παπούτσια. Δεν το κάνανε πάντα για να μη χαλάσουν τα παπούτσια, γιατί εκείνα ήταν φτιαγμένα από πετσί και από κάτω η σόλα είχε πρόκες. Μάλιστα θυμάμαι τον Οδυσσέα το Λακουμέντα, ο οποίος κατέβαινε στο χωριό - από τα Λαγιανδρεέΐ- κα που μένανε -με τσόκαρα. Αλλά ποδαρόδρομος ως τη Ναύπακτο με τσόκαρα ήταν κουτσο-πόδια- σμα. Αναγκαζόταν και έβγαζε τα τσόκαρα και πήγαινε ξυπόλυτος μέχρι τη Ναύπακτο».

Το πέρασμα του ποταμού
Ο Τάκης Αναγνωστόπουλος συνεχίζει: «Όταν το ποτάμι δεν είχε νερό, περνάγαμε μέσα απ' αυτό. Πριν γίνει η γέφυρα και όταν το ποτάμι είχε νερό και έπρεπε να πάμε στη Ναύπακτο, περνούσαμε χαμηλά στην «περαταριά»: ήταν μια βάρκα που είχε δυο σκοινιά δεμένα, στις δυο όχθες του ποταμού, και μπαίναμε μέσα και περνούσαμε στην απέναντι πλευρά, πληρώνοντας το βαρκάρη. Η «περαταριά» ήταν προς τα Μορνοχώρια, δηλαδή στο δρόμο που πάει σήμερα αριστερά, φθάνοντας στη γέφυρα καθώς πάμε από Ευπάλιο προς Ναύπακτο. Το κόμιστρο ήταν δύο δραχμές».
Σε μερικά σημεία το πέρασμα του ποταμού γινόταν με τη βοήθεια αλόγων, έναντι αντιτίμου φυσικά. Επειδή τα χρήματα ήταν λιγοστά πολλοί για να γλιτώσουν ακόμη και την πενιχρή αμοιβή στον περατάρη, προτιμούσαν να δοκιμάσουν μόνοι τους. Βέβαια έβγαιναν στην αντίπερα όχθη βρεγμένοι και ταλαιπωρημένοι. Ο Γιάννης Πριόβολος του Αλεξίου θυμάται περιπτώσεις ανθρώπων που παρασύρθηκαν από τα ορμητικά νερά. άλλους τους περισυνέλεξαν πιο κάτω, άλλοι πνίγηκαν. Θυμάται και περιπτώσεις που άνθρωποι στην προσπάθειά τους να διαβούν αντίπερα, έμειναν για ώρες πάνω σε μια νησίδα μη μπορώντας να πάνε ούτε μπροστά ούτε πίσω!!! Η διαδικασία του περάσματος πολλές φορές γινόταν ήταν ένα αληθινό μαρτύριο.
Ο Βαγγέλης Βλάχος στο βιβλίο του «Στα χνάρια μιας πορείας» αναφέρει: «Κείνο όμως που ήταν ίσως το πιο επικίνδυνο ήταν το πέρασμα του ζώου με το φορτίο. Πολλές φορές το νερό βαράγκωνε. Χτυπούσε στη κοιλιά του ζώου και κινδύνευε να παρασυρθεί από την ορμή του νερού. Αλλά δεν κινδύνευε το ζώο μόνο, κινδύνευε και ο πατέρας. που με την πλάτη από το κάτω του ζώου προσπαθούσε να το βοηθήσει να μην παρασυρθεί από το ρεύμα. Αυτό σήμαινε πως το ζώο δεν άντεχε, μαζί με το ζώο, θα παρασυρόταν και ο πατέρας. Εμείς απέναντι βλέπαμε τον αγώνα και τον κίνδυνο και καταπίναμε την ψυχή μας που πήγαινε να βγει από την αγωνία μας» (παρατίθεται στο βιβλίο του Γ. Χαλάτση).

0 ανθρωποφάγος Μόρνος
Το αίτημα της γεφύρωσης του Μόρνου πήρε πολλά χρόνια μέχρι να γίνει πραγματικότητα και αφού συνέβησαν πολλά περιστατικά πνιγμού. Όπως αναφέρει η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ(17-12-1907): στις 16 Δεκεμβρίου 1907, προφανώς μετά από κάποιο συμβάν πνιγμού, «συνελθούσα η πόλις Ναυπάκτου εν πανδήμω συλλαλητηρίω σήμερον διαβίβασε δι' επιτροπής………. για την κατασκευή της γέφυρας του ποταμού Μόρνου ελλείψει της οποίας διακόπτεται η συγκοινωνία Ναυπακτίας και Δωρίδος, ολόκληρον την χειμερινήν περίοδον επί ανυπολογίστω οικονομική ζημίας αμφοτέρων των επαρχιών». Δυο μέρες αργότερα με τον τίτλο «ο ανθρωποφάγος Μόρνος» η εφημερίδα «ΣΚΡΙΠ» αναφέρει τις παρεμβάσεις στη Βουλή για το θέμα:
Λιδωρίκης: φόρον αίματος πληρώνουν εις τον Μόρνον ποταμόν κατ' έτος οι κάτοικοι των επαρχιών Δωρίδος και Ναυπακτίας. Παρακαλώ να ψηφισθή το περί δημοσίων έργων νομοσχέδιον, όπως γεφυρωθή επί τέλους ο ποταμός αυτός» Στράτος: Θα πνιγεί όλος ο κόσμος μέχρις ότου η Βουλή ευδοκήση να ψηφίσει νομοσχέδιον 7 εκατομμυρίων». Το νομοσχέδιο ψηφίσθηκε, Δεκέμβρης 1907, η γέφυρα όμως άρχισε να κατασκευάζεται το 1936!!! Και θα καθυστερούσε πιο πολύ, εάν δεν υπήρχε επιτακτική ανάγκη να ολοκληρωθεί ο οδικός άξονας Αθηνών- Ιωαννίνων.

Η γέφυρα
Η γέφυρα ολοκληρώθηκε το 1938. Για την εποχή της ήταν πρωτοποριακή και καύχημα της ελληνικής μηχανικής επιστήμης. Εχει πέντε τόξα, καθένα από τα οποία έχει άνοιγμα 45 μέτρων. Το ολικό μήκος της γέφυρας είναι 225 μέτρα και το πλάτος του καταστρώματος της είναι 6 μέτρα. Είναι κατασκευασμένη με σιδηροπαγές μπετόν-αρμέ. Στοίχισε 10 εκατομμύρια δραχμές, τα οποία καταβλήθηκαν από το κράτος ως μέρος της δαπάνης για την κατασκευή της εθνικής οδού Πειραιώς- Μεσολογγίου. Η σημασία της για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής ήταν καταλυτική. Επίσης είχε και μεγάλη στρατιωτική σημασία.
Οι εφοδιοπομπές για τον ελληνικό στρατό που πολεμούσε στα βουνά της Ηπείρου το 1940-1941 πέρασαν από αυτή τη γέφυρα. Το 1941 βομβαρδίστηκε από γερμανικά στούκας χωρίς όμως να υποστεί ζημιές. Το 1941 υπήρξε η σκέψη από τα συμμαχικά στρατεύματα να την ανατινάξουν για να εμποδίσουν την προέλαση των Γερμανών και των Ιταλών. Ευτυχώς όμως επικράτησε η άποψη να μην γκρεμιστεί, διότι ο Μόρνος στο σημείο αυτό δεν ήταν ικανός να εμποδίσει τα μηχανοκίνητα πολεμικά μέσα των Γερμανών. Σε ανάλογες περιπτώσεις στα γεφύρια στη «Ρέρεση» και στο «Στενό», πριν το Λιδορίκι, όπου ο Άγγλος αξιωματικός Τζέφ ανατίναξε τα πέτρινα γεφύρια, οι Γερμανοί βρήκαν τρόπους και πέρασαν σχετικά εύκολα το Μόρνο.

« Κεφαλογιόφυρο»
Το «Κεφαλογιόφυρο» συνδέει την ορεινή Δωρίδα και την ορεινή Ναυπακτία. Είναι χτισμένο σε ένα στενό πέρασμα του Μόρνου και είχε πολύ μεγάλη σημασία για την ζωή της περιοχής. Χτίστηκε τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Είναι μονότοξο, έχει μήκος δεκάξι μέτρα, πλάτος 2,30 μέτρα και απέχει πέντε μέτρα από την επιφάνεια του νερού. Από εκεί πέρασαν οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου μετά την ηρωική Εξοδο. Οι περισσότεροι από αυτούς κατοίκησαν στα χωριά της Δωρίδας, της Ναυπακτίας και της Παρνασσίδας.
Πολλοί προτίμησαν την Καρυά για νέα τους πατρίδα.

Η πρόσβαση στην Αθήνα:
Από «ψηλά» και από «χαμηλά» Για να πάει κάποιος στην Αθήνα από το Ευπάλιο ή τα άλλα χωριά της περιοχής πριν το 1880 που φτιάχτηκε η σιδηροδρομική γραμμή Πατρών-Αθηνών είχε δύο επιλογές: Πρώτον με τα πόδια μέσω Λιδορικίου, Άμφισσας, Λιβαδιάς κτλ. Το ταξίδι αυτό απαιτούσε γύρω στις 60 ώρες ποδαρόδρομο. 0 Καρυώτης Χρήστος Ζέρβας όταν χρειάστηκε να πάει από την Καρυά στην Αθήνα με τα πόδια χρειάστηκε τέσσερις ημέρες... Μερικές ακόμη διαδρομές: Ναύπακτος-Καρπενήσι 30 ώρες, Ναύπακτος Λιδορίκι 12 ώρες, Ναύπακτος-Άνω Χώρα 8,5 ώρες...
Η εναλλακτική επιλογή ήταν ατμοπλοϊκώς. Υπήρχε τακτική συγκοινωνία με ατμόπλοιο Πατρα-Αθήνα. Το πλοίο σταματούσε "αρόδο", δηλαδή ανοικτά του λιμανιού της Ναυπάκτου, Μοναστηρακίου, Ερατεινής και οι επιβάτες επιβιβάζονταν με λάντζες. Το ταξίδι αυτό διαρκούσε σχεδόν μια ημέρα και φυσικά στοίχιζε πιο ακριβά. Και τότε το «χαμηλά» ήταν πιο άνετο αλλά πιο ακριβό!!!
Μετά την κατασκευή του σιδηροδρόμου το 1887 οι Δωριείς περνούσαν με βάρκα από το Μοναστηράκι στον Ψαθόπυργο και με το τραίνο, τον περίφημο «μουτζούρη», έφταναν στην Αθήνα. Λεγόταν έτσι επειδή έκαιγε κάρβουνο και ο καπνός του έμπαινε ακόμη και μέσα στα βαγόνια κάνοντας τους επιβάτες να "αλλάζουν το χρώμα τους".

«Μυθικό θεριό»
«Πήραμε ένα λόχο και περάσαμε τη γέφυρα του Μόρνου. Τεράστιο και αλλόκοτο γεφύρι, τα χοντρά δοκάρια του από τσιμέντο αραδιάζονταν ατελείωτα στα πλευρά σου, ενώνονταν πάνω από τα κεφάλια μας. Ήταν σα να μπαίνεις μέσα στο σκέλεθρο κάποιου μυθικού θεριού. Τα άλογά μας αναπήδησαν έντρομα μόλις βρεθήκαμε μπροστά στο στόμιο του. Αναγκαστήκαμε και κατεβήκαμε. Πέρασαν μπροστά οι πεζοί και τότε αποφάσισαν να ακολουθήσουν τα άλογα, περίφοβα όμως πάντοτε, έτοιμα να πηδήσουν ορθά» (Νικηφόρος, Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης, τόμος Γ',σ. 215).• Αναδημοσίευση από την εφημερίδα της 'Ένωσης Ευπαλιωτών Δωρίδας «Το Ευπάλιο» - Επιμέλεια: Κώστας Ζέρβας και Λένα Αναγνωστοπούλου

Ενα βήμα παραπέρα .

Τον Μάρτιο του 2012, το Ιδρυμα Ωνάση αναγγέλλει τη χρηματοδότηση και διοργάνωση ενός ευρωπαϊκού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που αφορά την ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου. Το Rethink Athens είναι μια πραγματικότητα. Ο στόχος είναι να μεταμορφωθεί το κέντρο της Αθήνας μέχρι το 2015. Οι μελέτες του έργου θα χρηματοδοτηθούν από το Ιδρυμα Ωνάση, ενώ το έργο από κοινοτικούς πόρους.
Από τη Λεωφόρο Αμαλίας και το Σύνταγμα ως την Ομόνοια, η πόλη θα ξανακερδίσει τον δημόσιο χώρο της και θα αποτελέσει έναν ξεχωριστό χώρο συνάντησης για πολίτες από όλες τις γειτονιές. Το πρωί για την οικονομική και εμπορική δραστηριότητα και το βράδυ για την ψυχαγωγία και τον δημιουργικό ελεύθερο χρόνο. Στον διεθνή διαγωνισμό κατατέθηκαν 71 προτάσεις, από τις οποίες προκρίθηκαν εννέα. Η επιτροπή του Rethink Athens επέλεξε ομόφωνα την πρόταση του ολλανδικού αρχιτεκτονικού γραφείου OKRA, που έχει υπογράψει αναπλάσεις σε μεγάλα μητροπολιτικά τμήματα, όπως το κέντρο της Βασιλείας στην Ελβετία, το λεγόμενο «τρίτο κέντρο» του Λονδίνου στο Croydon, το μητροπολιτικό κέντρο της Κοπεγχάγης, το προγραμματικό σχέδιο για το μελλοντικό κέντρο του Ρότερνταμ, τους Cutty Sark Gardens στο Λονδίνο και τον χώρο της φλαμανδικής έκθεσης στη Γάνδη.

Οι OKRA θέλουν να δημιουργήσουν μια παλλόμενη, πράσινη και προσβάσιμη καρδιά της πόλης, ένα σύγχρονο μητροπολιτικό κέντρο, μια πόλη που θα σφύζει από ζωντάνια συνδέοντας την περιοχή με τις γειτονικές της – έναν καταλύτη για ολόκληρη την πόλη. Η Πανεπιστημίου θα μεταμορφωθεί σε μια πράσινη ραχοκοκαλιά, που θα βρίσκεται στο κέντρο ενός πράσινου δικτύου, προσφέροντας σκιά και προστασία. Το αποτέλεσμα θα είναι ο μετριασμός της αστικής θερμοκρασίας, χωρίς να περιορίζεται μόνο στην Πανεπιστημίου, αλλά θα επιδρά σε όλο το μητροπολιτικό κέντρο. Η στρατηγική του πράσινου στην Αθήνα θα συνδυάζεται με μια στρατηγική άρδευσης, δεδομένου ότι η καλή κατάσταση των φυτών είναι αποφασιστικής σημασίας για τη συμβολή στη μείωση της θερμοκρασίας. Το βρόχινο νερό θα συλλέγεται σε υπόγειες δεξαμενές, στις ταράτσες ή οπουδήποτε αλλού μπορεί να συλλεχθεί σε αυτή την περιοχή.

Το σχέδιο έχει τέσσερις χαρακτηριστικούς τόπους: το Σύνταγμα και η Πλατεία Ομονοίας θα γίνουν δύο πράσινες αστικές πλατείες, με εξέχοντα και άφθονα υδάτινα στοιχεία. Η Πλατεία Δικαιοσύνης θα γίνει ένα πράσινο αστικό δωμάτιο, το οποίο θα συνδυάζει μια «πηγή» νερού πλάι στο άδειο κτίριο και θα το συνδέει με δραστηριότητες σε ένα σκιασμένο προαύλιο. Στο μέσο της οδού Πανεπιστημίου, μια πράσινη σύνθεση θα δώσει στο Πανεπιστήμιο τον χαρακτήρα αστικού πάρκου. Η Πανεπιστημίου θα μετατραπεί από «οδό» σε «βουλεβάρτο», με την προσθήκη φιλόξενων χώρων στη γραμμική της συνέχεια. Χρησιμοποιώντας και μετατρέποντας ισόγεια, οι Ολλανδοί αρχιτέκτονες προτείνουν την ιδέα του θεάτρου των χιλίων δωματίων στα κενά κτίρια, οργανώνοντας πολιτιστικά δρώμενα και εντοπίζοντας εστιακά σημεία που θα δημιουργήσουν μια νέα ζωντανή ατμόσφαιρα. Το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων αυτών θα έχει σχέση με την ελληνική φιλοσοφία, την επιστήμη, το θέατρο και την τέχνη.

Στον δημόσιο χώρο θα στηθούν μικρές εξέδρες για υπαίθριες δράσεις. Μια «ζώνη προσέλκυσης» θα ενισχύσει τα ήδη υπάρχοντα μέτωπα του δρόμου και θα δημιουργήσει συνδέσμους ανάμεσα στο κτισμένο περιβάλλον και τον δημόσιο χώρο. Σε μικρότερη κλίματα, οι αρχιτεκτονικές εγκαταστάσεις περιπτέρων δεν θα εστιάσουν μόνο στην εμπορική δραστηριότητα, αλλά θα προσφέρουν και άλλες εξυπηρετήσεις, όπως τα «περίπτερα νερού» ή μια βιβλιοθήκη παιχνιδιών. Διαδραστικό διακοσμητικό φως στον δημόσιο υπαίθριο χώρο θα δώσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα κατά τις βραδινές ώρες.

Ο Martin Knuijt του ολλανδικού αρχιτεκτονικού γραφείου OKRA δεν έκρυβε τη χαρά του μετά την απονομή. «Είναι πολύ σημαντικός διαγωνισμός», λέει, «και οι κάτοικοι της Αθήνας πραγματικά αξίζουν αυτή την αλλαγή. Εχουμε σχεδιάσει μια ολική αναμόρφωση του κέντρου της πόλης, μια αναμόρφωση που οι κάτοικοι την έχουν πραγματικά ανάγκη. Η Αθήνα είναι ένα μαγικό μέρος στον κόσμο και χαιρόμαστε πολύ που θα είμαστε εμείς αυτοί που θα αναμορφώσουν την καρδιά της ελληνικής πρωτεύουσας.

«Σε όλα τα πρότζεκτ που κάνουμε», συνεχίζει ο μεγάλος νικητής, «η κυκλοφορία των οχημάτων είναι η προτεραιότητά μας. Οι αναμορφώσεις που έχουμε κάνει σε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν γίνει ως επί των πλείστων σε περιοχές με έντονη κυκλοφορία οχημάτων και τελικά καταφέραμε να το αλλάξουμε αυτό αποσυμφορίζοντας την κυκλοφορία, χωρίς παράλληλα να δημιουργούμε πρόβλημα στις περιοχές γύρω από αυτήν που αναπλάθουμε. Αυτό είναι ένα στοίχημα που μπορεί να κερδηθεί με τη συνδρομή των πολιτών, οι οποίοι πρέπει να μάθουν να κυκλοφορούν στο νέο πλαίσιο. Οι συνήθειές τους πρέπει να αλλάξουν για να επιτευχθεί αυτή η ισορροπία. Το κρίσιμο δεν είναι να δημιουργήσεις απλά ελεύθερους χώρους μέσα στο αστικό τοπίο, αλλά να το αλλάξεις με τέτοιον τρόπο, ώστε να διευκολυνθεί η κίνηση των πολιτών σε αυτό».

«Το deadline της παράδοσης του έργου είναι για το 2015 και είμαι σίγουρος πως θα μείνουμε πιστοί στο χρονοδιάγραμμα, παραδίδοντάς το στην ώρα του χωρίς καθυστερήσεις. Το γραφείο μας, άλλωστε, έχει συνηθίσει να δουλεύει σε τέτοιου είδους χρονοδιαγράμματα. Είναι πρόκληση για εμάς. Μέχρι το καλοκαίρι θα έχουμε παραδώσει τα τελικά σχέδια της αναμόρφωσης. Θα περιλαμβάνουν την τελική όψη που θα πάρουν οι χώροι της ανάπλασης, αλλά και τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που θα γίνουν έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια ροή που θα ανακουφίσει όλο το κέντρο της πρωτεύουσας».

«Αυτός είναι ένας στόχος που ξεπερνά την Αθήνα», λέει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, και συνεχίζει ως εξής: «Είναι ένας εθνικός στόχος. Μοιάζει δύσκολο, όμως επιτέλους ήρθε η στιγμή που μπορούμε ξανά να μιλήσουμε για την Αθήνα οραματικά, αλλά και απολύτως ρεαλιστικά».

Πηγή :http://www.metropolispress.gr/metropolis/themata/ενα-βήμα-παραπέρα/#.UTE_X4waySO

Η αρχιτεκτονική μιας πόλης

Η αρχιτεκτονική μιας πόλης
Του Δημητρη Ρηγοπουλου

ΠΟΛΗ. Με τη φιλοδοξία να καταγραφεί το σύνολο της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Αθήνας από τον 19ο αιώνα μέχρι το 1955, ερευνητές και εθελοντές της Monumenta βρίσκονται ήδη στους δρόμους του πέμπτου διαμερίσματος, στην περιοχή Κυπριάδου, και φωτογραφίζουν, κρατούν σημειώσεις, μιλούν με τους γείτονες. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά απαιτητικό εγχείρημα, διάρκειας δύο ετών, που δείχνει την όλο και μεγαλύτερη ανάπτυξη της δραστηριότητας της Monumenta και φέρει χρηματοδοτική υπογραφή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με τη μορφή της αποκλειστικής δωρεάς.

Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η έρευνα και η καταγραφή όλων των κτιρίων της περιόδου 1830-1955. «Κι όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα», μου λέει η συντονίστρια της Monumenta Ειρήνη Γρατσία. «Μονοκατοικίες, πολυκατοικίες, κτίρια γραφείων, βιομηχανικά, τα πάντα». Η επιλογή του 1955 ως καταληκτικού έτους στην έρευνα δεν είναι τυχαία. «Πριν από το 1955 δεν έχουμε τα αρχεία της Πολεοδομίας γιατί χάθηκαν», εξηγεί η κ. Ειρήνη Γρατσία.

Καταγραφές του αρχιτεκτονικού δυναμικού της Αθήνας έχουν ξαναγίνει από διαφορετικούς φορείς. «Ομως όλες παρέμειναν ανολοκλήρωτες. Εχοντας μια πλήρη λίστα θα μπορούμε να προστατεύουμε καλύτερα τον αρχιτεκτονικό πλούτο της πόλης».

Το πρόγραμμα συντονίζει και υλοποιεί ομάδα αρχαιολόγων και αρχιτεκτόνων ειδικευμένων στη διαχείριση και προστασία των μνημείων με τη συνεργασία εθελοντών. «Μετά τη δημοσιοποίηση της πρωτοβουλίας η εθελοντική προσφορά διπλασιάστηκε και σήμερα έχουμε μαζί μας 40 εθελοντές», λέει η κ. Ειρήνη Γρατσία που συμπληρώνει ότι οι εθελοντές δεν χρειάζεται να είναι αρχιτέκτονες ή να έχουν εξειδικευμένες γνώσεις. Η ερευνητική/συντονιστική ομάδα βρίσκεται σε επικοινωνία με τους αρμόδιους φορείς προστασίας αλλά και τους φορείς εκείνους που έχουν πραγματοποιήσει καταγραφές κτιρίων και διαθέτουν αρχειακό υλικό.

Παράλληλα, το πρόγραμμα στοχεύει να εμπλέξει ενεργά τους πολίτες μέσα από σειρά δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων: εκπαιδευτικά προγράμματα, ημερίδες, ξεναγήσεις, ποδηλατοδιαδρομές, ιστοσελίδα, ενημερωτικά έντυπα και φυσικά την εθελοντική συμμετοχή.

Η ιστοσελίδα, βασικό εργαλείο της προσπάθειας, θα είναι έτοιμη σύντομα και θα περιλαμβάνει βάση δεδομένων, ελεύθερα προσβάσιμη, η οποία θα είναι και πηγή πληροφόρησης για τα καταγεγραμμένα κτίρια. Μετά το τέλος του προγράμματος θα «ανέβει» ηλεκτρονική ξενάγηση με μία εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα.
Πηγή:Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.